Duurzaam Menterwolde laat bevolking meeprofiteren

Met een Maatwerklening van het BNG Duurzaamheidsfonds heeft coöperatie Duurzaam Menterwolde een SDE-zonnepark gerealiseerd. Met de opbrengst van de opgewekte energie worden lokale duurzame projecten ondersteund. Voor wethouder Jaap Borg van economische zaken in Midden-Groningen zijn deze lokale coöperaties daarom onmisbaar. 'Duurzaam Menterwolde werkt aan meer draagvlak voor duurzame energie onder de bevolking.'


Overal in het land zijn in de afgelopen jaren lokale energiecoöperaties opgericht door groepjes enthousiaste mensen, die samen duurzame energie willen opwekken. Duurzaam Menterwolde is op dat gebied echt een pionier, vertelt bestuurder Jan Hoogstra. Deze coöperatie is een jaar of tien geleden met succes gestart met zonnepanelen op daken van gebouwen. Later werd dat uitgebreid met wat grootschaliger projecten en inmiddels zijn er twee zonneparken gerealiseerd. 'Wij doen dat met vier mensen. Puur vanuit ideologie, want we willen de wereld zo goed als mogelijk fossielvrij maken.'

Duurzaam Menterwolde heeft inmiddels een schat aan ervaring opgebouwd over het tot stand komen van zonneparken. Vanwege die kennis en expertise is de coöperatie in de hele provincie Groningen betrokken bij zo'n beetje elk lokaal initiatief om duurzame energie op te wekken. De bestuurders hebben een eigen energiemaatschappij opgericht, Bronnen van Ons.

Deze maatschappij werkt samen met tientallen energiecoöperaties in de vier noordelijke provincies en levert uitsluitend duurzame elektriciteit. 'Door al die samenwerkingen groeien we als kool. Onze trots is Ameland. Dat eiland wordt volledig van energie voorzien door Bronnen van Ons en is dus helemaal selfsupporting.'

SDE-park Menterwolde

Duurzaam Menterwolde heeft op een industrieterrein in Menterwolde het zonnepark Sunbrouck gerealiseerd, een postcoderoosproject met 1.400 zonnepanelen. Omdat er op het terrein ruimte over was, is besloten om daarnaast ook een SDE-park in te richten met ruim 1.600 zonnepanelen. Dat is een tamelijk moeilijk en langdurig traject geweest, met name de financiering.

 Jan Hoogstra heeft echter nooit getwijfeld of dit SDE-park er wel zou komen. Nadat de SDE-subsidie was toegekend werd een bedrijfsplan gemaakt, waaruit bleek dat het een uitermate rendabel project was. 'Voor het bedrijfsplan hebben we een stimuleringsprijs van € 50.000 van de provincie Groningen gekregen. Dat was voor ons een signaal dat het zakelijk goed in elkaar stak.'

Met crowdfunding is € 67.000 opgehaald. Voor de rest van de financiering is met verschillende partijen gesproken, maar het ketste steeds af op de randvoorwaarden. Uiteindelijk lukte het om bij het BNG Duurzaamheidsfonds een lening voor € 299.500 af te sluiten. 'Bij het BNG Duurzaamheidsfonds dachten ze goed met ons mee. Ze kenden onze organisatie en ze weten hoe zo'n zonnepark in elkaar zit. Dus toen was het heel snel geregeld en daar zijn we uiteraard bijzonder blij mee.'

Gemeente Midden-Groningen

De gemeente Midden-Groningen bestaat sinds 2018. Het is een heringedeelde gemeente, ontstaan uit Menterwolde, Slochteren en Hoogezand-Sappemeer. Het gebied bestaat uit prachtig weids landschap, dat ideaal is om er duurzame elektriciteit op te wekken. De Rijksoverheid bouwt er een groot windmolenpark en diverse ondernemers zijn bezig om zonneparken te realiseren. Bij Hoogezand-Sappemeer is bijvoorbeeld een park van 117 hectare gerealiseerd. De gemeente is blij met die belangstelling, maar om te voorkomen dat er een wildgroei aan zonneparken zou ontstaan is er beleid opgesteld.

Zonneparkenbeleid
In het zonneparkenbeleid zijn gebieden in de gemeente aangewezen waar parken worden toegestaan die groter zijn dan 5 hectare. Als alle gebieden worden opgeteld is er ruimte voor 1.000 hectare, maar de gemeente streeft naar maximaal 600 hectare. Een ander onderdeel van het zonneparkenbeleid is participatie door de bevolking, legt wethouder Jaap Borg uit. 'Veel inwoners hebben weerstand tegen windmolenparken en tegen grootschalige commerciële zonneparken. Die onrust willen wij niet. Daarom stellen wij als voorwaarde dat er in elk park geparticipeerd moet worden door de lokale bevolking, liefst 50 procent. Daar ligt dus een rol voor de lokale energiecoöperaties.'

Doordat de lokale bevolking in elk park participeert, hebben zij medezeggenschap over wat er met de energie wordt gedaan en neemt de weerstand tegen zo'n project af.

De lokale energiecoöperaties maken het voor inwoners uit een gebied mogelijk om deel te nemen in zonneparken. Dan hebben ze medezeggenschap over wat er met de energie wordt gedaan. In de praktijk blijkt dat de weerstand tegen zo'n project daardoor sterk afneemt. Jaap Borg: 'Ik ben ervan overtuigd dat mede-eigenaarschap de beste manier is om draagvlak te creëren. Dat moet ook, want die zonneweides zijn echt nodig, vooral als je ook de industrie wilt voorzien van duurzame energie. Wat dat betreft ligt er in deze gemeente nog wel een flinke opgave.'

Lokale bevolking profiteert
Jan Hoogstra van Duurzaam Menterwolde vindt de betrokkenheid van de bevolking bij energieparken ook erg belangrijk. Niet alleen om draagvlak voor de projecten te krijgen, maar ook vanwege de kansen die dat biedt om iets terug te doen voor de lokale bevolking.

Bij Duurzaam Menterwolde worden alle inkomsten uit de zonneparken in een revolverend fonds gestort. Het geld uit het fonds wordt gebruikt om duurzame projecten mogelijk te maken, zoals een wijk gasloos maken, zonnepanelen op scholen of kerken, of het ondersteunen van projecten met waterstof. Deze projecten kunnen de financiering afbetalen uit de opbrengsten, zodat het geld opnieuw beschikbaar komt in het revolverend fonds.

Duurzaam Menterwolde stort alle inkomsten uit de zonneparken in een revolverend fonds waarmee ze weer duurzame projecten realiseert.

Als het aantal projecten dat door Duurzaam Menterwolde wordt gerealiseerd stijgt, zal ook de omvang van het revolverend fonds groeien. Maar dat is niet groot genoeg voor grote investeringen, zoals de financiering van de zonnepanelen. Jan Hoogstra: 'Gelukkig werd dat opgepakt door het BNG Duurzaamheidsfonds. Daardoor konden wij verder en uiteindelijk kunnen we dat door middel van onze projecten weer teruggeven aan de inwoners van Menterwolde.'

Op de hoogte blijven van de nieuwste artikelen?

Abonneer u op BNG Magazine via onderstaande knop.

Wilt u zelf een artikel aanbieden?

Stuur uw artikel naar de redactie van BNG Magazine en wij nemen vervolgens contact met u op.

BNG Bank maakt gebruik van cookies voor analyse en het goed functioneren van de website. Klik op accepteren om te sluiten. Lees de privacyverklaring en de cookieverklaring voor meer informatie.

BNG Bank gebruikt cookies voor analyse en voor het goed functioneren van de website. Ook kunnen er cookies van derde partijen worden geplaatst. Hiervoor hebben wij uw toestemming nodig.