Belastingen en gemeenten

Wat speelt er momenteel op het gebied van belastingen? Medewerkers van het expertisecentrum gemeentefinanciën van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten lichten enkele belangrijke onderwerpen toe.

Richtlijn uurvergoeding taxatiekosten
Door een uitspraak van Hof Amsterdam is de richtlijn bekend die gerechtshoven en rechtbanken gaan volgen bij het vaststellen van een uurvergoeding voor taxatiekosten in WOZ-procedures. De VNG adviseert gemeenten deze richtlijn tot uitgangspunt te nemen bij de afhandeling van bezwaren en in lopende (hoger) beroepsprocedures.
In zijn arrest van 13 juli 2012 (LJN: BX0904) is de Hoge Raad ingegaan op de wijze waarop met de vergoeding van taxatiekosten in WOZ-procedures moet worden omgegaan. In het arrest droeg de Hoge Raad de hoven en rechtbanken op om te komen tot beleid voor uniforme uurtarieven. Dit beleid is blijkens de uitspraak inmiddels vastgesteld.
De gerechtshoven (en rechtbanken) zullen voor taxaties het volgende tarief hanteren:
• voor woningtaxaties: 50 euro per uur;
• voor taxaties van courante niet-woningen: 65 euro per uur.
Het aantal uren wordt gesteld op:
• voor niet-inpandige woningtaxaties: 2 uur;
• voor woningtaxaties met inpandige opname: 4 uur.
In voorkomende gevallen wordt het uurtarief verhoogd met het bedrag van de verschuldigde omzetbelasting. Als in (hoger) beroep uitsluitend (nog) de proceskosten in geschil zijn, kan als wegingsfactor worden uitgegaan van 0,5 voor het gewicht van de zaak. (Hof Amsterdam 8 november 2012, nr. 11/00923, LJN: BY2756)
(Jan Willem de Joode)

Leges voor uittreksel GBA
Hof ’s-Hertogenbosch vraagt zich af of gemeenten wel leges mogen heffen voor een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) en heeft deze vraag voorgelegd aan het Europese Hof van Justitie. In verband met een procedure bij de kantonrechter over een verkeersovertreding vraagt belanghebbende aan de gemeente welke gegevens in de GBA waren opgenomen in 2008 en 2009. De gemeente verstrekt een (gewaarmerkt) uittreksel uit de GBA en brengt daarvoor 12,80 euro leges in rekening.
Deze leges zijn in geschil. Het Hof vindt het twijfelachtig of de gemeente deze leges mag heffen gelet op de Europese richtlijn van 24 oktober 1995 over de bescherming en het vrije verkeer van persoonsgegevens (95/46/EG, PB L 281). In artikel 12 van die richtlijn staat dat een verstrekking mogelijk is ‘zonder bovenmatige vertraging of kosten’. Het hof vindt onduidelijk of dit betekent ‘zonder kosten’ of ‘zonder bovenmatige kosten’. Alleen bij de tweede uitleg is legesheffing mogelijk. Daarbij is dan wel de vraag of de opbrengstlimiet van artikel 229b Gemeentewet die voor de gehele legesverordening geldt, voldoende waarborgt dat geen sprake kan zijn van een bovenmatige kostenvergoeding. Het hof verzoekt het Hof van Justitie van de Europese Unie om een prejudiciële beslissing. (Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 26-10-2012, nr. 11/00255, LJN: BY1384.) (Jan Willem de Joode) Noot: Voor een uittreksel uit de GBA moet gewoon leges betaald worden volgens de verordening van de gemeente. De tussenuitspraak van Hof ‘s-Hertogenbosch verandert daar voorlopig niks aan. Ook het ministerie van BZK is die mening toegedaan. Na het antwoord van het Europese Hof zal het Hof ’s-Hertogenbosch uitspraak doen. Dat zal naar verwachting  pas over een jaar zijn, en daarna staat nog cassatie open tegen de uitspraak van het gerechtshof.

Gevolgen afschaffen BTW-compensatiefonds
Het voorstel om het BTW-compensatiefonds (BCF) af te schaffen leidt tot veel commotie bij gemeenten. Meer achtergrond en opinie leest u op de volgende pagina’s.
Afschaffing van het BCF dwingt gemeenten tot andere keuzes en zal tot veel administratieve rompslomp en fiscale problemen leiden. De afgelopen jaren hebben gemeenten meer taken uitbesteed om te komen tot een slankere overheid. De niet meer compensabele BTW die een gemeente bij uitbesteding moet betalen, zal een  reden zijn om deze keuze te heroverwegen. De BTW kan een argument zijn om zaken weer zelf op te pakken. Gemeenten zijn op allerlei terreinen gaan samenwerken, zowel verplicht in regionale uitvoeringsdiensten, maar ook onverplicht om efficiencyredenen  in shared service centra. De afspraken over samenwerking zullen vaak grondig moeten worden herzien om te voorkomen dat er een grote strop dreigt door niet meer compensabele BTW. BTW-heffing is bij samenwerking alleen te beperken als het samenwerkingsverband niet meer dan de kosten in rekening brengt.

De mobiliteit van personeel wordt door de afschaffing van het BCF belemmerd. Het wordt voor gemeenten bijvoorbeeld in veel gevallen 21% duurder om personeel in te huren bij een uitzendbureau. Ook dreigt een verhoging van de verzekeringspremies voor gemeenten. Verzekeraars achten compensabele BTW geen kostenpost die voor uitkering in aanmerking komt. Als de BTW voor gemeenten weer een kostenpost wordt, zullen verzekeringsuitkeringen voor overheidsprestaties weer inclusief BTW moeten worden gedaan. Dit zal kunnen leiden tot hogere verzekeringspremies. Voor invoering van het BCF was er altijd discussie of subsidies van gemeenten onder de BTW vielen of onbelast zijn. Deze moeizame discussie met de fiscus zal herleven, omdat BTW-heffing nu bijna altijd weer een kostenpost gaat vormen. Aanpassing van de subsidievoorwaarden kan soms een oplossing zijn. Een flinke klus voor de gemeenteambtenaren en subsidieontvangers. Ook grondexploitaties worden duurder omdat de BTW op de infrastructuur niet meer compensabel is. Slecht nieuws voor de bouwsector die toch al in zwaar weer verkeert.