2013: Het jaar van Europa

Januari
De Europese Commissie komt met nieuwe voorwaarden voor subsidies aan gemeentelijke projecten. Tot nu toe was de voorwaarde dat een kwart van de borden waarop het project werd aangekondigd, gebruikt werd voor de vermelding van de Europese Unie als subsidiegever. In de nieuwe regeling worden de subsidievoorwaarden aangescherpt.
Commissaris Dacian Ciolos, verantwoordelijk voor het plattelandsbeleid, licht toe:
‘Wij constateren bij de Europese burger een groeiende scepsis tegenover Europa. Daarom zijn wij het tegenover de Europese belastingbetaler verplicht de zegenrijke werking van het Europese subsidiestelsel meer onder de aandacht van de bevolking te brengen. Vermelding op de borden  blijkt niet genoeg. Wij gaan ook eisen dat gemeenten en provincies die profiteren van Europese subsidies dagelijks de Europese vlag van het stadhuis laten wapperen, en dat gemeenten die subsidie van ons ontvangen elke gemeenteraadsvergadering beginnen met het zingen van de Europese hymne. We kunnen dan ook Spaanse en Griekse werklozen aan een baan helpen door ze aan te stellen als controleur. Alleen zo brengen we Europa dichterbij de burger.’

Februari
Minister Opstelten kondigt mede namens staatssecretaris Teeven een nieuwe wet aan, die iedereen verplicht een kopie van zijn huissleutel achter te laten op het dichtstbijzijnde politiebureau. Dit stelt de politie in staat op elk moment dat dat nodig is een woning binnen te gaan.
Afsluiten van de deur met grendels en dergelijke wordt verboden.
Opstelten: ‘Iedereen klaagt over het gebrek aan efficiency bij de politie. De geweldige bureaucratie waarmee het politiewerk omgeven is, is daarvan een belangrijke oorzaak. Waarom moet de politie dan elke keer om een huiszoekingsbevel vragen? Dat kost zeeën van tijd, terwijl de vogel dan vaak al gevlogen is.
Nederland neemt een vooraanstaande positie in als het gaat om het tappen van telefoons en e-mail. De staatssecretaris en ik vinden dat we ook zo’n vooraanstaande plaats moeten krijgen als het om fysiek rechercheren gaat. Wie niets te verbergen heeft, kan met een gerust hart zijn sleutel bij de politie afgeven, net als hij met een gerust hart kan telefoneren of e-mailen. We weten allemaal dat de privacy bij de politie in goede handen is.’

 

Maart
Impressariaat Stardust Circus International kondigt na de musical Yab Yum met Klaas Bruinsma een musical aan over het leven van Willem Holleeder. De titel wordt: Holleeder, het meest getapt. Holleeder verklaart bij Nieuwsuur dat hij hieraan heeft meegewerkt omdat hij krap bij kas zit. ‘Ik heb niet eens geld voor een nieuwe scooter.’

April
Met de toetreding van Kroatië tot de Europese Unie wordt ook de Europese Commissie met één lid uitgebreid. Deze commissaris wordt verantwoordelijk voor het Europese straatnamenbeleid. Een essentiële voorwaarde voor het vrije verkeer van personen is immers dat elke Europeaan in heel Europa de adressen kan vinden die hij wil bezoeken.
De nieuwe commissaris zal zorgen voor de ontwikkeling van uniforme normen voor de vormgeving van straatnaamborden.
Ook moet voorkomen worden dat straatnaamborden in het ene land aanstootgevend zijn voor bezoekers uit een ander land. Veel Oost-Europeanen komen bijvoorbeeld niet graag op de Karl Marxallee in Berlijn. Met ingang van 1 januari 2015 zijn alle lidstaten verplicht voorstellen voor nieuwe straatnamen beargumenteerd voor te leggen aan de Europese Commissie.
Vanaf 2017 moeten ook bestaande straatnamen worden goedgekeurd, waar de Commissie tot 1 januari 2022 de tijd voor heeft.
Volgens commissievoorzitter Barroso gaat hier een geweldige werkgelegenheidsimpuls vanuit, die Europa in deze tijd van economische malaise goed kan gebruiken. ‘De burger ziet zo dat de Europese leiders niet alleen vergaderen, maar concrete stappen nemen om de werkloosheid in te dammen.’
De ambtenaren die met het toezicht hierop belast worden, komen in een speciaal agentschap. Om de vestigingsplaats daarvan wordt nog gestreden tussen Lissabon en Nicosia. Insiders verwachten dat er een compromis uit zal rollen, waarbij het agentschap een deel van het jaar in Lissabon en het andere deel van het jaar in Nicosia gehuisvest zal zijn. Zo wordt er ook wat gedaan aan de leegstand van kantoren in beide plaatsen.

Mei
GroenLinks wil een beleid gaan voeren waarbij meer aandacht wordt gegeven aan de directe behoeften van de burger. Volgens fractievoorzitter Van Ojik blijkt uit de nederlaag bij de laatste Tweede-Kamerverkiezingen dat een breed draagvlak voor de noodzakelijke ecologische hervormingen anders niet mogelijk is.
Daarom vraagt GroenLinks om een voorschrift aan alle krantenredacties dat voortaan op de voorpagina vermeld wordt waar de puzzels staan. ‘Onderzoek leert dat mensen bij alle kranten de meeste tijd besteden aan de puzzelpagina. Dan moet je ze niet verplichten de hele krant door te bladeren op zoek naar de puzzels.’
De Nederlandse Vereniging van Journalisten heeft felle kritiek op het voorstel en noemt het ‘een ongehoorde schending van de persvrijheid’.

 

Juni
Het blijkt dat bureau Leep en Ladenlichter in opdracht van de Europese Commissie onderzoek heeft gedaan naar de bestuurskracht van Nederland. Het gaat daarbij om de vraag of een klein land als Nederland zijn bestuurstaken nog wel aankan.
Het rapport van Leep en Ladenlichter is vernietigend: In een periode van tien jaar zijn in Nederland zes kabinetten opgetreden en hebben vijf maal Tweede-Kamerverkiezingen plaatsgevonden. Het huidige kabinet beschikt niet over een stabiele meerderheid in de Eerste Kamer, het vorige niet in de Tweede Kamer. De volatiliteit onder de kiezers is extreem hoog. Door het uitblijven van een krachtig kabinet nemen ondanks extreme bezuinigingsmaatregelen de werkloosheid en de staatschuld toe.

Leep en Ladenlichter komen dan ook tot de conclusie dat er sprake is van onvoldoende bestuurskracht en dat herindeling de enige uitweg is. Daarbij schetsen zij drie alternatieven:
- herenigen van Nederland met België en Luxemburg;
- toetreding van Nederland als Bundesland tot de Bundesrepublik Deutschland;
- aansluiting bij de Verenigde Staten van Amerika, als 51ste deelstaat.
Welk alternatief gekozen wordt, achten Leep en Ladenlichter een zaak van de politiek, maar bij elke keuze is het bureau bereid het fusieproces te begeleiden.

Hoewel dit rapport al in 2012 is uitgebracht, zegt geen van de kabinetsleden het te kennen. Minister-president Rutte legt uit waarom de Nederlandse regering het rapport niet eerder openbaar heeft gemaakt:
- in de eerste plaats wisten we niet dat het rapport was uitgebracht;
- in de tweede plaats zijn we het er niet mee eens;
- in de derde plaats staat er niets nieuws in.
De gehele oppositie dient een motie van wantrouwen in, maar deze wordt verworpen. Diederik Samsom toont zich tevreden: ‘Het kabinet is opnieuw sterker uit de crisis gekomen.’

Juli
PvdA-leider Samsom bepleit een herziening van het depositogarantiestelsel op grond waarvan spaarders (gedeeltelijk) worden gecompenseerd als een bank failliet gaat. Hij wil dat er meer rekening wordt gehouden met de draagkracht van betrokkenen. ‘Het gaat hier in feite om gemeenschapsgeld, dat ook wordt uitgekeerd aan mensen die dat helemaal niet nodig hebben. Wie miljonair is kan echt wel een ton aan spaargeld missen.’
Daarom stelt de PvdA voor dat er een inkomensafhankelijk plafond komt in de uitkeringen en dat er daarnaast een inkomensafhankelijk eigen risico wordt ingebouwd. Met het geld dat daarmee wordt uitgespaard, wordt de eerste schijf in de inkomensafhankelijke arbeidstoeslag verlengd. Samsom: ‘Zo komt Nederland sterker uit de crisis.’
PvdA-voorzitter Hans Spekman noemt het voorstel ‘een meesterzet’, Guusje ter Horst heeft het over ‘een feest’. Emile Roemer daarentegen ziet er een duidelijke knieval in van de PvdA voor het neoliberalisme: ‘Op deze manier blijven veel rijken buiten schot. Wij bepleiten er al lang voor dat bij het depositogarantiestelsel niet alleen naar het inkomen wordt gekeken, maar ook naar het vermogen. Anders krijgt iemand die van zijn geld leeft een veel te hoge uitkering.’ Roemer kondigt aan dat de SP-fractie in de Eerste Kamer het voorstel niet zal steunen.

Augustus
Voorzitter Martin Schulz van het Europese parlement stelt voor dat het parlement een commissie voor on-Europese activiteiten instelt: ‘De Europese burger profiteert al zestig jaar van de vrede en welvaart die
de Europese integratie gebracht heeft. Desondanks zien we steeds meer ideologisch vandalisme van journalisten en politici die desinformatie verspreiden door de zegeningen van de Europese integratie in twijfel te trekken. Daarmee belemmeren zij het streven naar een steeds hechtere Europese Unie waar wij grondwettelijk aan gebonden zijn. Als gekozen vertegenwoordigers van het Europese volk kunnen wij dat niet accepteren.’
Schulz stelt voor dat de nieuwe commissie hoorzittingen gaat houden om de bronnen van het anti-Europisme in kaart te brengen. ‘Wie zijn de anti-Europisten, wie zitten erachter, en wie betaalt ze? Zestig jaar geleden stelde de Amerikaanse senaat ook zo’n commissie in. En die heeft heel wat vijanden van Amerika ontmaskerd.’

 

September
Ten gevolge van een koude zomer valt de oogst van de Limburgse wijnboeren zwaar tegen. Zij wijten dit aan het klimaatbeleid, waardoor de gemiddelde temperatuurstijging op aarde is achtergebleven bij de verwachtingen. Daarvoor willen ze de staat aansprakelijk stellen en zij hebben de vroegere advocaat mr. Bram Moszkowicz bereid gevonden hen juridisch te ondersteunen. Moszkowicz licht de claim toe bij Pauw en Witteman. Minister Melanie Schultz bestrijdt de aanklacht: ‘Het is nimmer aangetoond dat het Nederlandse klimaatbeleid ook maar enig effect heeft gehad.’

Oktober
Voorzitter Guy Verhofstadt van de liberale fractie in het Europees parlement stelt vragen aan de Europese Commissie over de viering van Leidens ontzet op 3 oktober en Alkmaars ontzet op 8 oktober. Hij verwijst naar het boek Voor Europa! dat hij samen met Daniel Cohn-Bendit heeft geschreven. Daarin keren zij zich tegen het ophalen van herinneringen aan mythische helden en memorabele, al dan niet beslissende veldslagen, omdat die de Europese natievorming in de weg staan (p. 39). ‘Zeker in een tijd waarin Spanje een beroep moet doen op de Europese solidariteit, werkt het negatief als met grote volksfeesten de gedachte aan de Nederlandse opstand tegen Spanje nieuw leven wordt ingeblazen.’
Verhofstadt vraagt of de Commissie zijn standpunt deelt en welke maatregelen de Commissie wil nemen om dit soort excessen te voorkomen. Hij suggereert de Europese steun aan regionale projecten in Nederland in te trekken.

November
De Unesco kondigt aan de viering van Leidens en Alkmaars ontzet op de Wereldlijst van immaterieel erfgoed te willen plaatsen. Datzelfde geldt voor het Sinterklaasfeest. Minister Bussemaker van Cultuur toont zich daarover zeer verheugd: ‘De voorstellen van de Unesco geven aan over wat voor rijk en divers immaterieel erfgoed Nederland beschikt.’ Zij zegt graag mee te zullen werken aan de definitieve plaatsing van deze drie evenementen op de lijst.

December
Secretaris-generaal Ban Ki-Moon van de Verenigde Naties distantieert zich van de plaatsing van het Sinterklaasfeest op de Werelderfgoedlijst, vanwege de door-en-door racistische figuur van Zwarte Piet. Ban Ki-Moon keert zich ook tegen andere voorstellen voor de Werelderfgoedlijst: de Franse can-can, stierengevechten in
Spanje, ritueel slachten in Israel, vrouwenbesnijdenis in Somalië en het celibaat in de Rooms-Katholieke Kerk. ‘Dit zijn allemaal vrouw- en dieronvriendelijke gebruiken,  die niet in stand moeten worden gehouden maar juist bestreden.’