Voor elkaar

Het ziet ernaar uit dat de Tweede Kamer het wetsvoorstel over schatkistbeleggen binnenkort zal aannemen. Als ook de Senaat er zijn zegen aan geeft, zal de wet kort  daarna van kracht worden. Binnen de decentrale overheden is niemand gelukkig met schatkistbeleggen, zoals ook blijkt uit het interview met de treasurer van de gemeente Tilburg in dit nummer. De overheden zien het als een complexe oplossing voor het probleem van de oplopende EMU-schuldquote, en daarnaast een oplossing die maar beperkt effect heeft. Bovendien krijgen de decentrale overheden die een omvangrijke beleggingsportefeuille hebben bij de schatkist met een aanzienlijk lagere rentevergoeding te maken dan zij tot dusver gewend waren.

Hoe het ook zij, we zullen met de realiteit om moeten gaan. Ten opzichte van de eerdere versies van het wetsvoorstel is een duidelijk winstpunt binnengehaald. In het voorstel wordt expliciet het lenen aan medeoverheden mogelijk gemaakt.  Dat is logisch, het past immers binnen de bepaling in de Europese definitie van overheidsschuld dat vorderingen en schulden tussen medeoverheden tegen elkaar mogen worden weggestreept. Onderling lenen heeft dezelfde reductie van de EMU-schuld tot gevolg als het rechtstreeks aanhouden van deze middelen in de schatkist.

BNG Bank ziet mogelijkheden daarbij een rol te spelen en heeft besloten proactief mee te werken aan dit alternatief voor het stallen van gelden in de schatkist. De bank is bereid een deel van haar aan decentrale overheden verstrekte leningen te verkopen (‘cederen’) aan decentrale overheden met een structureel liquiditeitsoverschot. De leningnemer krijgt als gevolg hiervan een andere crediteur in de boeken: niet langer BNG Bank maar de betreffende beleggende decentrale overheid. De beleggende partij zelf krijgt een vordering op een andere decentrale overheid.
In de oude situatie zou deze een fido-proof vordering aanhouden op een private partij. Uiteindelijk resulteert een reductie van de EMU-schuld, net als in het geval van rechtstreeks uitzetten in de schatkist.

Om dit mogelijk te maken, zal BNG Bank regelmatig een inventarisatie maken van leningen die in aanmerking kunnen komen voor cessie. Ook andere banken zal worden gevraagd met zo’n inventarisatie te komen, wanneer een concrete vraag zich voordoet. Voordeel voor de beleggende partij is dat veel administratieve rompslomp uit handen wordt genomen.

Mocht het volume dat op die manier voor overname beschikbaar is lager uitvallen dan het liquiditeitsoverschot, dan zullen de overheden alsnog bij de schatkist moeten deponeren. Het onderling lenen biedt tenminste enige compensatie voor de teruggang in rendement ten opzichte van de mogelijkheden tot nu toe. Ook in dat opzicht zijn de hier geschetste perspectieven voor alle betrokken partijen ‘voor elkaar’.