SVRZ: Verduurzaming is niet duur

Ambitieus
‘Vol gas van het gas af’, luidt de aansprekende titel van het concept-masterplan waarmee SVRZ (Stichting Voor Regionale Zorgverlening) het ambitieuze duurzaamheidsdoel voor de eigen organisatie wil halen. In een eerste stap op weg naar ‘gasloos uiterlijk 2030’ laat de zorgorganisatie sinds april van dit jaar 6500 zonnepanelen plaatsen op de daken van 20 verpleeghuizen verspreid over heel Zeeland.

Voor de zomer van 2020 moet die klus geklaard zijn en moeten alle - door BNG Bank gefinancierde - panelen zonnestroom produceren. Die stroom kan dan meteen ook worden gebruikt voor het wagenpark van SVRZ. Want het is de bedoeling dat alle 21 auto’s van 'Zorg Thuis' van de organisatie tussen dit najaar en komend voorjaar worden vervangen door elektrische auto’s. Bij de verpleeghuizen komen daarvoor ook laadpalen te staan.

Routekaart
“SVRZ wil duurzaamheid verder ontwikkelen en borgen in de bedrijfsvoering van de organisatie”, verwoordt het jaarverslag 2018 de ‘groene’ koers van de ouderenzorgorganisatie. “Wij vinden dat wij als zorginstelling ook de maatschappelijke taak hebben om een bijdrage te leveren aan duurzaamheid door onze gebouwen zo energiezuinig mogelijk te maken”, verduidelijkt stafdirecteur Bedrijfsvoering & Control Bob Marcusse.

Bob Marcusse, SVRZ

“Vanuit ons milieubeleidsplan dat we in 2017 opstelden, zijn we nu bezig met de verduurzaming van ons vastgoed. Dat is ook in lijn met de routekaart naar CO₂-emissiereductie waaraan de zorgsector zich heeft gecommitteerd in het kader van het Klimaatakkoord. We moeten als sector dus gewoon met verduurzaming aan de slag.”

Eyeopener
'Van het gas af uiterlijk 2030' houdt in dat SVRZ qua energieverbruik dan ‘full electric’ is, licht hoofd huisvesting en onderhoud Rocco Rentmeester nader toe. “Ons uiteindelijke doel is volledig energieneutraal. Of dat al in 2030 gaat lukken, durf ik nog niet te zeggen. Maar we stoken dan in ieder geval zelf geen fossiele brandstof meer.”

Rocco Rentmeester, SVRZ

Het feit dat SVRZ met duurzaamheid nu zo aan de weg timmert, komt voort uit de energie-audits waartoe alle grotere organisaties volgens Brusselse regelgeving (EED) sinds 2015 verplicht zijn. Rentmeester: “Tot dan toe hielden we ons nooit zo bezig met de vraag hoeveel ton CO₂ onze gebouwen uitstoten. Die audits waren dus echt een eyeopener. Zo kwamen we erachter dat de intramurale ouderenzorg best een vervuilende sector is. Want met 23 graden als aangename binnentemperatuur voor onze doelgroep, moet er dag in dag uit flink worden gestookt.”

Stappen zetten
SVRZ verleent op totaal 36 locaties in Zeeland intramurale zorg. Op 20 locaties is de zorgorganisatie volledig eigenaar van de gebouwen. Bij de 16 andere is er sprake van gedeeld eigendom, met bijvoorbeeld een woningcorporatie en (of) een VVE als mede-eigenaren.

Rentmeester legt uit dat de aangekondigde plaatsing van zonnepanelen vooralsnog alleen de 20 eigen locaties betreffen. “Het kan best zijn dat we ook de daken van die gezamenlijke panden gaan volleggen met zonnepanelen, maar dan in een volgende fase. Want je kunt maar één ding tegelijk goed doen. Met verschillende eigenaren wordt het ook ingewikkelder, met meer juridische complicaties. Dat kost extra tijd, terwijl we nu met ons eigen vastgoed snel stappen kunnen zetten. Het zijn ook vooral grotere locaties, waar op één dak honderden panelen passen. Bij die gezamenlijke daken gaat het vaak om kleinere woon-zorgcomplexen. Daar kun je minder zonnepanelen op kwijt en maak je dus minder snel meters.”

Goede uitgangspositie
Gunstig voor het halen van de 2030-doelstelling noemt Rentmeester het dat het vastgoed wat SVRZ bezit relatief jong is. “Met name tussen 2005 en 2010 hebben we veel vervangende nieuwbouw gepleegd. Daarmee hebben we een goede uitgangspositie, want dat vastgoed heeft dus al een bepaalde isolatiewaarde. We verwachten het doel wel te halen met extra isolatiemaatregelen en de overstap van gasgestookte cv-ketels op elektrische warmtepompen, naast die 6500 zonnepanelen.”

De zonnepanelen zijn straks goed voor 1,6 miljoen kWh per jaar. Dat is vergelijkbaar met stroom voor vierhonderd huishoudens en voor de zorginstelling genoeg voor het eigen stroomverbruik overdag. Voor het - in een later stadium - realiseren van de energieneutraal-'droom', noemt Marcusse als optie dat SVRZ zich dan inkoopt in zonneparken. Ook windenergie noemt hij een mogelijkheid: “Niet door windmolens bij onze eigen locaties neer te zetten, want dat gaat niet in verband met omwonenden. Maar we onderzoeken of we dan van windparken in de buurt energie kunnen afnemen en of we eventueel zelf in die parken kunnen participeren.”

Mes snijdt aan twee kanten
SVRZ mag dan nog aan het begin staan van de omschakeling naar energieneutraal, op menig collega-zorgorganisatie loopt de Zeeuwse zorginstelling voor in verduurzaming. Dat andere zorginstellingen er meer moeite mee hebben, kan volgens Rentmeester te maken hebben met de leeftijd van hun vastgoed: “Bij verduurzaming kom je dan sneller uit op sloop en nieuwbouw. Dat maakt het complexer en tijdrovender.”

Maar organisaties hikken volgens Marcusse ook onnodig aan tegen de kosten van verduurzaming. “Dat is een verkeerde opvatting die nog breed leeft binnen de hele BV Nederland. Wie zo denkt, vergeet dat investeren in verduurzaming zich ook terugverdient. Het kan dus ook een interessante business case zijn. Je moet wel investeren, maar er vallen ook energiekosten weg doordat je geen gas en stroom meer hoeft in te kopen. Het mes snijdt dus aan twee kanten. Door de SDE-subsidie die wij ook op die zonnepalen krijgen, zijn die panelen voor ons straks gewoon een winstgevende zaak.”

Sinds 1949
Dat BNG Bank de 6500 zonnepanelen tegen een aantrekkelijke rente financiert, is haast vanzelfsprekend, legt Marcusse uit. “BNG Bank is al onze huisbankier sinds de oprichting van onze stichting in 1949. Daarnaast heeft de bank ook hypotheken op ons vastgoed. Leg je daar dan zonnepanelen op, dan lift je voor de financiering automatisch mee op wat er al was. Al moet de bank daar dan natuurlijk nog wel mee instemmen. Maar mijn ervaring met BNG Bank is dat als je met een goed plan komt de deur voor financiering er altijd openstaat, ook als het om duurzaamheid gaat want daar staat de bank helemaal achter.”

Kort en krachtig
Voor volgende stappen op weg naar energieneutraal als einddoel, acht Marcusse het goed mogelijk dat SVRZ voor financiering opnieuw aanklopt bij BNG Bank: “Dat ligt wel voor de hand, al zullen we dan ook onderzoeken of we het uit eigen middelen kunnen doen.” En aan collega-zorgorganisaties die nog twijfelen over investeren in verduurzaming is zijn raad kort en krachtig: ”Denk niet meteen oei, dit gaat veel geld kosten, maar ga er eens concreet mee aan de slag. Want er is meer mogelijk dan je denkt.”​