Katwijk: stevig op de kaart door kustwerk

Krijn van der Spijk is nog maar kort wethouder in Katwijk. Begin 2016 nam hij het stokje over van zijn voorganger Willem van Duijn. Maar als gemeenteraadslid, eerst in Rijnsburg en na de gemeentelijke fusie in Katwijk, loopt hij al heel wat jaren mee in de lokale politiek. Als wethouder heeft hij de portefeuilles economie, financiën, sport en wonen. Zijn achtergrond als accountant komt daar zeker bij van pas. 'Financiële cijfers lezen, dat is me niet vreemd', lacht hij.

Dijk in duin én parkeergarage
In 2003 bleek dat de Nederlandse kust op tien plekken niet sterk genoeg was om een superstorm te kunnen weerstaan. Er volgde een plan en onlangs maakte Rijkswaterstaat bekend dat de Noordzeekust de komende vijftig jaar weer bestand is tegen zware stormen.

Ook bij Katwijk zat een zwakke schakel. Hier liep de waterkering dwars door het dorp; een deel van het centrum was buitendijks gebied en dus niet veilig. De oplossing was een dijk in een duin, net als in Noordwijk. Maar Katwijk ging een stap verder. Tussen de dijk en de boulevard is een ondergrondse parkeergarage gebouwd. Over zowel de dijk als de parkeergarage ligt een nieuw duingebied met diverse wandelpaden.

Kustwerk Katwijk. Foto: gemeente Katwijk

'Het is een golvend geheel dat mooi is ingepast in de omgeving', zegt de wethouder. 'De stijgpunten, waar de auto’s uit de parkeergarage komen, liggen tegenover een straat. Bewoners aan de boulevard hebben dus geen last van koplampen die naar binnen schijnen. Er is ontzettend goed over dit project nagedacht. Dat merken we ook aan al die jury’s die langskomen. Die zijn verbaasd hoe je een lelijk ding als een parkeergarage zo mooi kan verstoppen. We hebben de ene na de andere prijs gewonnen en dat brengt veel publiciteit met zich mee.'

Na prijzen voor de beste openbare ruimte en de BNA architectuurprijs voor het beste gebouw van 2016 volgde onlangs ook internationale erkenning met de World Architecture News Infrastructure Award.

Voordat het plan rond was, moest Katwijk nog flink lobbyen bij Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap. Maar uiteindelijk ontstond een plan waar alle partijen achter konden staan. De financiering van de parkeergarage – zo’n 16 miljoen euro – kreeg de gemeente rond vanuit de eigen begroting en met hulp van de provincie en Rijkswaterstaat. 'We hadden het tij mee', zegt Van der Spijk. 'Het oorspronkelijke plan was begroot op 20 miljoen euro, maar dat kon dus goedkoper. Wat hielp was dat aannemers in die tijd om werk zaten te springen en daarmee hebben we aanbestedingsvoordelen behaald. En we profiteren van de lage rentestand. We rekenden oorspronkelijk met 4 procent rekenrente en dat is nu 2 procent, dus dat scheelt wel in je kapitaallasten. Dankzij die voordelen zijn ook de parkeertarieven lager dan oorspronkelijk begroot.

Kustwerk Katwijk. Foto: gemeente Katwijk

Booming business
Na jaren van voorbereiding begonnen oktober 2013 de werkzaamheden. Februari 2015 was het klaar. De zomer van 2014 was dus geen topjaar voor de horeca op het strand. ‘We hebben ruim een jaar met een bouwput gezeten, die overigens wel veel bekijks had’, zegt Van der Spijk. ‘De strandtenten hadden last van teruglopende omzet en kunnen daarvoor compensatie krijgen. Maar nu hoor ik ze niet meer, want het gaat goed aan het strand.’

Sinds het nieuwe kustwerk klaar is, mogen strandtenten ook permanent bouwen. Steeds meer ondernemers durven die investeringen aan. ‘Ze hebben dit jaar een prima seizoen gedraaid. Niet alleen door de mooie nazomer, maar ook doordat steeds meer mensen weten dat je in Katwijk goed kunt parkeren, op zondag zelfs gratis. Je zet je auto neer en je loopt zo het strand op of het winkelcentrum in. Dat is buitengewoon uniek.’

Kustwerk Katwijk. Foto: gemeente Katwijk

Van der Spijk noemt het kustwerk een groot succesverhaal. ‘Wel is het zo dat een aantal bewoners van de boulevard een ander uitzicht heeft gekregen. Maar de hele Katwijkse bevolking profiteert hiervan mee. Economisch gezien heeft het een enorme spin-off. En volgens mij staan we nog maar aan het begin, we zijn er aan alle kanten blij mee.’

Duurzaam, comfortabel en modern zwembad
Een volgend bouwproject is het nieuwe zwembad met faciliteiten voor jong en oud. Het zwembad is gericht op recreatie, sport, instructie en therapeutisch zwemmen. Buiten komt er een interactieve waterspeeltuin en de horeca maakt van zwembadbezoek een uitje. Vanaf 2018 zijn zwemmers uit Katwijk, de regio en toeristische bezoekers hier welkom.

Ook dit alles zal uiteindelijk mooier in de omgeving worden ingepast dan het huidige 40 jaar oude zwembad. De inrichting van de openbare ruimte gebeurt met een klankbordgroep van omwonenden.

Van der Spijk: 'Eerst bouwen we het nieuwe zwembad, pas dan wordt het oude gesloopt. Daar komt dan nieuwe openbare ruimte in de vorm van een duinlandschap met parkeerplaatsen en een speeltuin voor terug. Voeger liepen de duinen door tot in het dorp, dat willen we zo veel mogelijk terugbrengen. Er is flink gepuzzeld om alle wensen voor het zwembad en de omgeving voor elkaar te krijgen. We hebben veel gesproken met omwonenden, want voor sommigen verandert het uitzicht. In overleg zijn we er uiteindelijk met zijn allen goed uitgekomen.

Bouwbord van het nieuwe zwembad.
Foto: gemeente Katwijk

Het zwembad heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Op de daken komt 1.500 vierkante meter zonnepanelen. De toiletten worden doorgespoeld met regenwater, er komt overal led-verlichting en het glas is HR++. Er komen moderne installaties voor warmteterugwinning uit zowel de luchtbehandeling als het zwem- en douchewater. Al deze maatregelen leiden tot hoge prestaties op het gebied van energie, milieu, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. 'Een zwembad is nu eenmaal een energievreter', aldus de wethouder. 'Een lage energierekening en minder onderhoud is dan mooi meegenomen.'

Voor de financiering van het zwembad kan Katwijk onder andere putten uit de opbrengsten van de Nuon-aandelen. De 110 miljoen euro die de verkoop opleverde, wordt ingezet op diverse fronten. Niet alleen afboeking van grondposities, maar ook investeringen in een nieuwe bibliotheek en overkapping van de N206, die dwars door het dorp loopt. Plus een budget van 16 miljoen voor het nieuwe zwembad.

Geen verrassingen door DBM-contract
Het ondertekenen van de aanbesteding was een van de eerste acties van Krijn van der Spijk als wethouder. 'Het was even spannend of er wel partijen zouden inschrijven op de aanbesteding. Maar uiteindelijk hadden we keuze uit drie partijen. We selecteerden op basis van EMVI, de economisch meest voordelige inschrijving. Dus niet alleen de prijs maar met name ook maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en participatie. Uiteindelijk heeft het bedrijf OLCO-Sportsphere de gunning gekregen.'

Katwijk koos voor een DBM-contract (design, build, maintain), dus inclusief 15 jaar onderhoud. Het idee is dat de aannemer dan beter zal nadenken over de materialen en de duurzaamheid van de installaties. Van der Spijk: ‘Meer dan de helft van de kostprijs zit in installaties voor waterzuivering, energie en luchtbehandeling. Je hebt dan de technische ervaring nodig van mensen die daar verstand van hebben. We betalen een vast bedrag voor het onderhoud. Zo weet je als gemeente waar je aan toe bent en kom je na een paar jaar niet voor verrassingen te staan.’

Verbouwing gemeentehuis
Naast het nieuwe kustwerk en het zwembad in aanbouw, investeert gemeente Katwijk ook in de eigen behuizing. Het monumentale gemeentehuis stamt uit 1932. In de jaren zeventig werd het uitgebreid met extra vleugels.

Gemeentehuis van Katwijk. Foto: gemeente Katwijk

Na de gemeentelijke fusie met Rijnsburg en Valkenburg nam het aantal ambtenaren toe. De gemeente huurde een voormalig verzorgingshuis voor extra kantoorruimte, maar echt handig is verspreiding over twee locaties niet. Daarom zijn er plannen in de maak voor een verbouwing van de hoofdvestiging in Katwijk. Door efficiënter ruimtegebruik moet dat pand voldoende plek gaan bieden voor alle ambtenaren.

De wethouders geven zelf al het goede voorbeeld en delen hun kamer met een collega. Met een andere indeling – minder kantoren, meer open ruimtes met flexplekken en een werkcafé als centrale plek – kunnen straks 400 mensen aan de slag op een vernieuwde werkplek. Inmiddels is een architect geselecteerd om de plannen verder uit te werken.

'Goede huisvesting is heel belangrijk', vindt Van der Krijn. 'Maar we gaan er geen luxe kantoor van maken. De hele inrichting hoeft niet nieuw, we kijken ook naar hergebruik. Sober en doelmatig is de opdracht.' Hij wijst naar zijn bureau: 'Dat kan wat mij betreft nog jaren mee. Je komt hier toch om te werken. Maar we streven natuurlijk wel naar een passende en prettige werkomgeving waar iedereen goed zijn werk kan doen.'

Beter samenwerken
De verbouwing van het gemeentehuis heeft een maximum budget van 5 miljoen euro. Hiermee bespaart Katwijk uiteindelijk op de kosten voor de tijdelijke huisvesting op de tweede locatie en op facilitaire diensten. Verduurzaming moet ook de energielasten gaan drukken. Maar misschien nog wel belangrijker vindt Van der Spijk de verwachte efficiencyverbeteringen. 'Het zou echt beter zijn voor de organisatie als we allemaal bij elkaar zitten. Het is nu best een gereis heen en weer. Je kunt straks makkelijker bij elkaar aanschuiven.'

Of de verbouwing van het gemeentehuis ook weer prijswinnend zal zijn, dat weet de wethouder niet. 'Met alle kantoor- en publieksfuncties onder één dak kunnen we de klant in ieder geval nog beter van dienst zijn.' Voor het nieuwe zwembad heeft hij wel hoge verwachtingen: 'Hopelijk komen in 2018 de prijzen binnen voor het mooiste zwembad van Nederland.'