BNG Bank Onderwijsdagen: heel divers beeld
Toch wil dat nog niet zeggen dat er in Nederland geen nieuwe scholen meer worden gebouwd. Het landelijk beeld is heel divers. Er zijn veel voorbeelden van moeizame besluitvormingstrajecten waar de betrokken partijen er met elkaar niet uitkomen. Maar er zijn ook veel voorbeelden waar het wel lukt om een nieuwe goede school te realiseren, ook onder de zogenaamde normvergoeding van VNG. Daarnaast zijn de regionale verschillen erg groot. Krimp in de buitengebieden stelt ons voor nieuwe uitdagingen.
Financiering van onderwijsvastgoed
Dat bleek tijdens de tweede BNG Bank Onderwijsdag, die onlangs plaatsvond in het Noorderpoort College in Groningen. BNG Bank organiseert samen met Schooldomein dit jaar een reeks van drie regionale onderwijsdagen. Het thema van deze bijeenkomsten is de financiering van onderwijsvastgoed. Inmiddels zijn door de markt verschillende concepten ontwikkeld, die een alternatief kunnen zijn voor de wijze waarop de verantwoordelijkheid van de gemeente wordt ingevuld.
BNG Bank heeft als missie dat zij de publieke sector wil helpen haar doelstellingen te realiseren. Als financier is zij betrokken bij het realiseren van onderwijsvastgoed. In veel gevallen gaat dat rechtstreeks via de gemeente. Ook is BNG Bank betrokken bij wanneer gemeente en schoolbestuur samen nieuwe oplossingen bedenken en het schoolbestuur zelf aan zet is. Tijdens de onderwijsdagen wordt kennis en expertise hierover gedeeld.
Onderwijshuisvesting in het basis en voortgezet funderend onderwijs is primair een taak van de gemeente. Het overgrote deel van de nieuwe scholenbouw wordt gerealiseerd onder het huidige onderwijsstelsel, waarbij de gemeente zelf verantwoordelijkheid neemt voor het vastgoed. Tegelijkertijd zien we ook steeds meer de tekortkomingen. Er ligt een grote maatschappelijke opgave om achterstallig onderhoud weg te werken en het binnenklimaat te verbeteren.
Deze achterstand werd mogelijk omdat er in het verleden structureel te weinig geld beschikbaar is gesteld voor onderwijshuisvesting. Dit hing vanzelfsprekend samen met de eisen die werden gesteld aan de onderwijshuisvesting. Dat is gaan schuiven. Wat voorheen 'goed genoeg' werd gevonden, vinden we inmiddels niet langer acceptabel. De maatregelen om te verduurzamen komen daar nu nog eens bij. Het huidige onderwijsstelsel voor het funderend onderwijs, met de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden over gemeenten, schoolbesturen en de rijksoverheid begint dan ook tegen haar grenzen aan te lopen.
Wat is nodig voor een combinatie van functies?
"Adaptieve gebouwen is de nieuwe trend". Dat stelde Sibo Arbeek in zijn bijdrage waarin hij de huidige stand van zaken schetste. In plaats van een specifieke school bouwen die we verwachten nodig te hebben in de toekomst, moeten we veel meer uitgaan van wat er nodig is voor een combinatie van functies. Daarbij moet het vastgoed kunnen meegroeien met veranderende behoeften, gebruikers en omstandigheden. De scope verschuift van het gebouw als object, naar de fysieke verbinding binnen een gebied. Kernwoorden daarbij zijn verbinden, samenwerken, samenleven en verduurzamen.
Alternatieven
Naast de klassieke rolverdeling tussen gemeente en schoolbestuur, zijn inmiddels diverse alternatieven ontwikkeld. In de kern gaat het daarbij om ontzorgingsconcepten waarbij de verantwoordelijkheid voor het vastgoedbeheer wordt overgedragen aan een externe professionele partij. Overigens blijven gemeente en schoolbestuur onverminderd zeggenschap houden over het gebouw.
De onderwijsdag bood een overzicht van de diverse mogelijkheden hiervoor. Het aantal gerealiseerde trajecten is misschien nog bescheiden, maar tijdens de onderwijsdagen zien we steeds meer belangstelling hiervoor. Juist omdat het traditionele stelsel tegen haar grenzen aan is gelopen.
Abonneer u op BNG Magazine via onderstaande knop.
Stuur uw artikel naar de redactie van BNG Magazine en wij nemen vervolgens contact met u op.