Focus: forse stijging energieprijzen

Evenals in andere landen wordt de inflatie grotendeels veroorzaakt door oplopende prijzen van gas en andere energieprijzen. In september zijn de energieprijzen op jaarbasis met 19,8 procent gestegen. Hiermee is energie verantwoordelijk voor de helft van de totale geldontwaarding. Huishoudens met een flexibel of aflopend vast contract zien hun energielasten sterk toenemen. Het demissionaire kabinet werkt aan een regeling ter compensatie van de lastenstijging. Het is nog niet duidelijk of de regeling voor alle huishoudens zal gaan gelden of alleen voor de lagere inkomensgroepen. In de eurozone kwam de inflatie in september uit op 3,4 procent tegen 3,0 procent in augustus. 

Nederland

Marktontwikkelingen

De rentetarieven liepen de afgelopen periode mede onder invloed van de toenemende inflatie licht op. De tienjaars euroswaprate steeg met 10 basispunten naar 0,24 procent. Het rendement op de vergelijkbare Nederlandse staatslening ligt inmiddels weer op ongeveer 0 procent.  

Standen per 8 oktober 2021

*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euroswaprate.

Economisch nieuws

VERENIGDE STATEN

• consumentenvertrouwen, september: 109,3 (augustus: 115,2)
• inkoopmanagersindex industrie, september: 61,1 (augustus: 59,9)
• inkoopmanagersindex dienstensector, september: 61,9 (augustus: 61,7)
• werkgelegenheid (excl. agrarische sector), september: +194.000, 4,0% j.o.j. (augustus: +366.000, 4,4% j.o.j.)
• werkloosheid, september: 4,8% (augustus: 5,2%)
• uurlonen, september: 0,6%, 4,6% j.o.j. (augustus: 4,0% j.o.j.)

EUROZONE

• index economisch sentiment, september: 117,8 (augustus: 117,6)
• consumentenvertrouwen, september: -4,0 (augustus: -5,3)
• detailhandelsomzet (volume), augustus: 0,3%, 0,0% j.o.j. (juli: 3,3% j.o.j.) 
• werkloosheid, augustus: 7,5% (juli: 7,6%)
• consumentenprijsindex, september: 0,5%, 3,4% j.o.j. (augustus: 3,0% j.o.j.)
• producentenprijsindex, augustus: 1,1%, 13,4% j.o.j. (juli: 12,4% j.o.j.)
• geldhoeveelheid (M3), augustus: 7,9% j.o.j. (juli: 8,1% j.o.j.)

DUITSLAND

• detailhandelsomzet (volume), augustus: 1,1%, 0,4% j.o.j. (juli: 0,6% j.o.j.)
• industriële productie, augustus: -4,1%, 1,9% j.o.j. (juli: 6,3% j.o.j.)

FRANKRIJK

• consumptie, augustus: 1,0%, -5,4% j.o.j. (juli: -4,6% j.o.j.)
• industriële productie, augustus: 1,0%, 3,9% j.o.j. (juli: 3,9% j.o.j.)

NEDERLAND

• producentenvertrouwen, september: +11,1 (augustus: +9,6)
• detailhandelsomzet (volume), augustus: 2,0% j.o.j. (juli: 2,2% j.o.j.)
• industriële productie, augustus: -3,2% j.o.j., 5,2% j.o.j. (juli: 10,5% j.o.j.)
• producentenprijsindex, augustus: 0,8%, 14,5% j.o.j. (juli: 13,5% j.o.j.)
• consumentenprijsindex, september: -0,2%, 3,0% j.o.j. (augustus: 2,7% j.o.j.)
• uurlonen, september: 0,1%, 2,0% j.o.j. (augustus: 2,0% j.o.j.)

Agenda

• Verenigde Staten: consumentenprijsindex, september(13/10)
• Eurozone:  inkoopmanagersindex, oktober(22/10).
• Nederland: werkloosheid, september(21/10), consumentenvertrouwen, oktober(21/10).

Verwachtingen

De economische vooruitzichten worden bepaald door de ontwikkeling van de pandemie. Indien de vaccinatie van de bevolking volgens de verwachtingen verloopt, dan zal het openbare leven na de zomer grotendeels zijn genormaliseerd. De economie zal zich daardoor in de westerse landen kunnen herstellen. De onzekerheden blijven evenwel groot. Zo is het de vraag hoe lang de vaccins bescherming bieden en of de vaccins ook effectief zullen zijn tegen nieuwe varianten van het virus. Bovendien zal het virus dit jaar in andere delen van de wereld waarschijnlijk nog niet onder controle komen. 

De Amerikaanse economie zal in 2021 naar verwachting met 7,0 procent groeien. In 2022 neemt de economische groei af naar 4,8 procent. Mede onder invloed van stimulerende maatregelen van de overheid en een aanhoudend ruim monetair beleid zullen de consumptie en de investeringen in de private sector aantrekken. De inflatie loopt mede als gevolg van hogere energieprijzen op van 1,3 procent in 2020 naar 3,5 procent in 2021.

In de eurozone groeit de economie in 2021 naar verwachting met 4,7 procent. In 2022 neemt het bbp met ongeveer 4,3 procent toe. Het economisch herstel is te danken aan het ruime monetaire beleid en de steunpakketten van de overheden. De eurolanden die in 2020 het meest zijn getroffen door de pandemie zullen dit jaar de sterkste economische groei doormaken. Het economisch herstel is breed gedragen: zowel de consumptie, de investeringen als de uitvoer zal naar verwachting toenemen. De inflatie loopt mede door hogere energieprijzen in de eurozone op van 0,3 procent in 2020 naar 2,0 procent in 2021. In 2022 wordt een daling van de inflatie naar 1,4 procent voorzien. 

Voor de Nederlandse economie wordt eveneens een krachtig herstel voorzien. Dit jaar zal het bbp met 4,0 procent toenemen. In 2022 zal de economische groei uitkomen op ca. 3,5 procent. De inflatie blijft in beide jaren gematigd. 

Economische groei	2020	2021	2022
Verenigde Staten	-3,4	7,0	4,8
Eurozone	-6,4	4,7	4,3
Nederland	-3,8	4,0	3,5
Inflatie	2020	2021	2022
Verenigde Staten	1,3	3,5	2,2
Eurozone	0,3	2,0	1,4
Nederland	1,1	1,7	1,6

Rentevisie

De ECB blijft vooralsnog een ruim monetair beleid voeren. De leningen in het kader van de derde targeted longer-term refinancing operations (TLTRO III) aan banken lopen door tot juni 2022. Voorts blijft de centrale bank tot maart 2022 effecten aankopen onder het pandemic emergency purchase programme (PEPP). De recente toename van de inflatie is volgens de ECB van tijdelijke aard. Mede gelet op de onzekerheid over het verloop van de pandemie zal de centrale bank waarschijnlijk ook na maart volgend jaar effecten blijven aankopen. 

	Actueel	Over een jaar
		prognose
euribor 3 mnd.	-0,55	-0,5 tot -0,3
euroswap 5 jaar	-0,14	-0,4 tot  -0,2
euroswap 10 jaar	0,24	0,0 tot 0,2
euroswap 30 jaar	0,58	0,4 tot 0,6

Yieldcurve