Tekort aan personeel in vele sectoren

Volgens de jongste cijfers van het UWV is de arbeidsmarkt nog nooit zo krap geweest als in het derde kwartaal van vorig jaar.

In het derde kwartaal van 2021 is het aantal vacatures in ons land met 13 procent toegenomen ten opzichte van het tweede kwartaal. Het aantal werkzoekenden nam in dezelfde periode af. Het aantal personen met een WW-uitkering van minder dan zes maanden nam met 20 procent af. De spanningsindicator, de verhouding tussen beide grootheden, bereikte daardoor het hoogste niveau ooit. De arbeidsmarkt is daardoor volgens het UWV krap. In het derde kwartaal signaleert het UWV krapte in tal van beroepen in de industrie, de bouw, de installatie, het transport en de logistiek, de horeca, de zorg, de ICT en de detailhandel. Uit de cijfers van het UWV blijkt ook dat de krapte zich voordoet in alle 35 arbeidsmarktregio's. In 12 regio's is sprake van een zeer krappe arbeidsmarkt. De meeste van deze regio's liggen in de provincies Noord-Brabant, Utrecht, Gelderland en Zeeland. 

Het aantal vacatures nam van eind juni tot eind september van het afgelopen jaar toe met 45.000 naar 371.000. Dat is 154.000 meer dan een jaar geleden. Er ontstonden 374.000 vacatures en er werden 330.000 vacatures vervuld. In alle beroepsklassen steeg het aantal vacatures. In de technische beroepen en de economische en administratieve beroepen zijn de meeste vacatures. In de creatieve en agrarische beroepen zijn de minste vacatures. In de niet-commerciële sectoren, waaronder overheid en zorginstellingen nam het aantal vacatures toe met 7.000 naar 89.600. Ook dat is een recordniveau. 

Indien de krapte op de arbeidsmarkt aanhoudt, dan zullen de lonen sterker gaan stijgen. De inflatie zal daardoor relatief hoog blijven. Gebrek aan personeel kan de economische groei na verloop van tijd afremmen. Ook vormt de krapte aan personeel een risico voor de uitvoerbaarheid van het onlangs gepresenteerde regeerakkoord. De ambitieuze plannen van de regering-Rutte IV op het terrein van energie en woningbouw kunnen alleen worden gerealiseerd, indien er voldoende goed geschoold personeel beschikbaar is. 

Spanningsindicator UWV

Openstaande vacatures

 

Aantal vacatures

 

Marktontwikkelingen

Vanwege de feestdagen was er sprake van een dunne handel. De lange rentetarieven liepen vooral in de eurozone op. De rente op de Nederlandse tienjarige staatslening sloot daardoor het jaar op nagenoeg 0 procent af. 

Standen per 31 december 2021

3 maanden

10 jaar *)

Verenigde Staten  0,21(0,21) 1,52 (1,41)
Eurozone

-0,57 (-0,58)

0,30 (0,10)

Duitsland   -0,21 (-0,36)
Frankrijk   0,20 (-0,02)
Nederland -0,03 (-0,24)
Eurokoers USD 1,137 (1,133)  

*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euroswaprate.

Economisch nieuws

VERENIGDE STATEN

  • consumentenvertrouwen(CB), december: 115,8 (november: 111,9)
  • consumptie, november: 0,0%, 7,4% j.o.j. (oktober: 6,7% j.o.j.)
  • consumptieprijs, november: 0,6%, 5,7% j.o.j. (oktober: 5,2% j.o.j.)

EUROZONE

  • consumentenvertrouwen, december: -8,3 (november: -6,8)
  • geldhoeveelheid(M3), november(3mnds. gem.): 7,5% j.o.j. (oktober: 7,8% j.o.j.) 

NEDERLAND

  • producentenvertrouwen, december: +10,2 (november: +12,7)
  • consumentenvertrouwen, december: -25 (november: -19)
  • detailhandelsomzet(volume), november: 2,7%, 2,6% j.o.j. (oktober: 4,9% j.o.j.)
  • consumptie, oktober: 8,5% j.o.j. (september: 4,6% j.o.j.)
  • bruto binnenlands product, derde kwartaal: 2,1%, 5,2% j.o.j. (herzien van 1,9%, 5,0% j.o.j.)
  • producentenprijsindex, november: 0,7%, 19,9% j.o.j. (oktober: 19,5% j.o.j.)
 

Agenda

  • Verenigde Staten: -.
  • Eurozone: consumentenprijsindex, december(7/1)
  • Nederland: werkloosheid, november(10/1)

Na het loslaten van de beperkende maatregelen in het voorjaar was in de meeste westerse landen sprake van een aanzienlijk herstel van de bedrijvigheid. Ondanks de sterk toegenomen vaccinatiegraad lijkt de pandemie nog niet voorbij. De besmettingen namen in de laatste maanden van 2021 weer toe, waardoor overheden in diverse Europese landen zich wederom genoodzaakt zagen om maatregelen te nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Vooralsnog gaan we ervan uit dat deze maatregelen zich vooral richten op een uitbreiding van de toepassing van de coronapas in de samenleving, stimulering van vaccinatie en een betere naleving van de basisregels. Bovendien wordt in de westerse landen een derde zgn. boosterprik verstrekt aan de bevolking. Deze prik is vooral bedoeld om een toename van het aantal besmettingen als gevolg van de nieuwe zgn. omikronvariant te beperken. De problemen in verband met de aanvoer van intermediaire producten en grondstoffen zullen voorlopig nog aanhouden en eerst in de loop van het jaar gaan afnemen. Hierdoor blijft de inflatie in de westerse landen dit jaar nog op een hoog niveau.  

De Amerikaanse economie zal in 2022 met ca. 4,0 procent groeien. In 2021 is de groei uitkomen op ca. 5,6 procent. Het monetaire beleid wordt in de loop van 2022 verkrapt. Bovendien nemen de positieve effecten van het overheidsbeleid af . De consumptie wordt geremd door de opgelopen inflatie. In 2022 wordt een gemiddelde inflatie van 3,7 procent verwacht, ongeveer gelijk aan de geldontwaarding in het afgelopen jaar. 

In de eurozone groeit de economie dit jaar naar verwachting met 3,7 procent. In 2021 nam het bbp nog met ca. 5,0 procent toe. De afname van de groei wordt evenals in de Verenigde Staten mede veroorzaakt door een afname van de stimulerende effecten van het overheidsbeleid. Het monetaire beleid van de ECB blijft wel ruim in vergelijking met dat van de Amerikaanse centrale bank. De inflatie loopt in 2022 op naar 3,1 procent, 0,5 procentpunt meer dan in het afgelopen jaar. 

De groei van de Nederlandse economie loopt terug van 4,5 procent in 2021 naar 2,6 procent in dit jaar. Eerder gingen we nog uit van 3,0 procent. De lagere verwachte groei hangt samen met het besluit van de regering om medio december een lock down in te voeren. Verondersteld wordt dat de lock down aan het einde van het eerste kwartaal wordt beëindigd. De economie zal zich daardoor in het tweede kwartaal weer kunnen herstellen. De inflatie komt in 2022 uit op ca. 3,8 procent. Dat is ruim 1 procentpunt hoger dan de gemiddelde inflatie in het afgelopen jaar. 

Economische groei   2020 2021 2022
Verenigde Staten   -3,4 5,6(7,0) 4,0(4,8)

Eurozone

 

-6,4

5,0(4,7)

3,7(4,0)

Nederland   -3,8 4,5 2,6(3,0)
   
Inflatie   2020 2021 2022
Verenigde Staten   1,3 3,8(3,6) 3,7(3,0)
Eurozone   0,3 2,6(2,4) 3,1(2,1)
Nederland   1,1 2,7(2,3) 3,8(2,1)

Rentevisie

Het monetaire beleid wordt internationaal geleidelijk minder ruim. De ECB blijft een wat ruimer monetair beleid voeren dan de Fed. Ze zal ook na de beëindiging van het pandemic emergency purchase programme (PEPP) effecten blijven opkopen en zal de rente in 2022 nog niet gaan verhogen. Hierdoor blijven de lange rentetarieven ondanks de opgelopen inflatie naar verwachting op relatief lage niveaus. 

 

Actueel

Over een jaar

    prognose 

euribor 3 mnd.

-0,57

-0,5 tot -0,3 

euroswap 5 jaar 0,02 -0,1 tot 0,1   
euroswap 10 jaar 0,30  0,2 tot 0,4 
euroswap 30 jaar   0,48  0,5 tot 0,7 

Yieldcurve

NB: vanwege technische problemen ontbreekt de yield curve in deze publicatie.      

 

   

 

EB

Auteur

Faas van Heusden, Afdeling Economisch Onderzoek BNG Bank
faas.vanheusden@bngbank.nl
070 3750 819

Economisch beeld

Om de week bieden wij u een actueel beeld van de ontwikkelingen op de financiële markten, de economische groei, inflatie, werkloosheid en rente in de voornaamste landen en regio’s.

Economisch Beeld

Economisch Beeld verscheen van 2003 tot en met 2023

BNG Bank maakt gebruik van cookies voor analyse en het goed functioneren van de website. Klik op accepteren om te sluiten. Lees de privacyverklaring en de cookieverklaring voor meer informatie.

BNG Bank gebruikt cookies voor analyse en voor het goed functioneren van de website. Ook kunnen er cookies van derde partijen worden geplaatst. Hiervoor hebben wij uw toestemming nodig.