Vrees voor terugval Nederlandse economie.

De ECB besloot op 10 maart tot een verkrapping van het monetaire beleid. De centrale bank zal in april nog voor een netto bedrag van 40 miljard aan effecten aankopen. In mei en juni worden de aankopen teruggebracht tot 30 miljard resp. 20 miljard euro. Vanaf juli zullen geen effecten meer worden gekocht via het Asset Purschase Programme (APP). Het PEPP wordt eind deze maand weliswaar afgesloten, maar de ECB zal afgeloste bedragen op effecten onder dit programma voorlopig nog herbeleggen. Met deze besluiten maakt de ECB de weg vrij voor een verhoging van de officiële tarieven. Het is echter onduidelijk wanneer de rente zal worden verhoogd. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne zorgt momenteel voor grote onzekerheid op de markten. De oorlog wakkert de inflatie verder aan, maar zal ook de economie van de eurozone raken. 

Het CPB gaat voor ons land uit van een economische groei van 3,5 procent in 2022. De ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vrezen dat deze verwachting te optimistisch is. De energieprijzen zijn verder gestegen. Minstens zo belangrijk is, dat de invoer van belangrijke grondstoffen als metalen, granen en kunstmest uit Oekraïne, Rusland en Belarus vrijwel tot stilstand is gekomen. Deze problemen komen bovenop de verstoring van de logistieke ketens als gevolg van de coronacrisis. Volgens de ondernemersorganisaties ligt het risico op een jaren '70 scenario van langdurig hoge inflatie en een recessie op de loer. In dit scenario wordt ervan uitgegaan dat Rusland jarenlang politiek en economisch geïsoleerd blijft van de rest van de wereld. De directe effecten van de oorlog zijn minder groot. Ons land voerde in 2021, volgens het CBS, voor een bedrag van ruim 18 miljard euro in uit Rusland, waarvan 87 procent olie en gas. De uitvoer van goederen naar Rusland bedroeg in 2021 6,6 miljard euro. De invoer uit Oekraïne bedroeg vorig jaar 2 miljard euro. Een groot deel daarvan betrof plantaardige oliën en vetten, mais en oliehoudende zaden. De uitvoer van ons land naar Oekraïne bedroeg vorig jaar 1,2 miljard. 

Artikel ondernemersorganisaties

Handel met Rusland

Handel met Oekraine

Marktontwikkelingen

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne leidde de afgelopen weken ook op de vastrentende markten tot grote koersschommelingen. Ondanks de aanhoudende vijandelijkheden blijven de strijdende partijen in gesprek. Afgelopen week vond een eerste overleg plaats tussen de ministers van buitenlandse zaken van beide landen. Hoewel dat overleg maar anderhalf uur duurde en niets opleverde, nam de hoop van marktpartijen op een diplomatieke oplossing toe. Als gevolg van de aanhoudende onzekerheid op de markten steeg de dollar in waarde, waardoor de eurokoers beneden het niveau van 1,10 dollar kwam. 

Standen per 11 maart 2022

*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euroswaprate.

Economisch nieuws

VERENIGDE STATEN

• inkoopmanagersindex industrie, februari: 58,6 (januari: 57,6)
• inkoopmanagersindex dienstensector, februari: 56,5 (januari: 59,9)
• werkgelegenheid, februari: +678.000, 4,6% j.o.j. (januari: +481.000, 4,7% j.o.j.)
• werkloosheid, februari: 3,8% (januari: 4,0%)
• uurlonen, februari: 0,0%, 5,1% j.o.j. (januari: 5,5% j.o.j.)
• consumentenprijsindex, februari: 0,8%, 7,9% j.o.j. (januari: 7,5% j.o.j.)

EUROZONE

• detailhandelsomzet(volume) januari: 0,2%, 8,3% j.o.j. (december: 2,7% j.o.j.)
• werkloosheid, januari: -214.000, 6,8% (december: 7,0%)
• consumentenprijsindex, februari: 0,9%, excl. voedsel en energie 0,5%, 5,8% j.o.j. (januari: 5,1% j.o.j.)
• producentenprijsindex, januari: 5,2%, 30,6% j.o.j. (januari: 26,3% j.o.j.)

DUITSLAND

• detailhandelsomzet(volume), januari: 2,0%, 10,3% j.o.j. (december: 0,7% j.o.j.)
• industriële productie, januari: 1,3%, 0,3% j.o.j. (december: -0,7% j.o.j.)

FRANKRIJK

• industriële productie, januari: 1,6%, -0,5% j.o.j. (december: 0,0% j.o.j.)

NEDERLAND

• detailhandelsomzet(volume), januari: 13,9% j.o.j. (december: 3,1% j.o.j.)
• industriële productie, januari: -0,4%, 3,6% j.o.j. (december: 6,3% j.o.j.)
• producentenprijsindex, januari: 3,7%, 20,1% j.o.j. (december: 18,9% j.o.j.)
• consumentenprijsindex, februari: 0,8%, excl. voedsel en energie 1,1%, 7,2% j.o.j. (januari: 7,6% j.o.j.)

Agenda

• Verenigde Staten: bijeenkomst Fed (16/3).
• Eurozone: consumentenvertrouwen, maart (23/3), inkoopmanagersindex, maart(24/3).
• Nederland: werkloosheid, februari(17/3), consumentenvertrouwen, maart(23/3), overheidsfinanciën, vierde kwartaal(25/3). 

In de meeste westerse landen zal de economie in 2022 aantrekken, nadat de overheden de beperkende maatregelen in verband met de omikron-variant hebben losgelaten. Als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne is de onzekerheid over het verwachte economisch herstel echter toegenomen. De prijzen voor energie en grondstoffen zijn verder opgelopen en de handel met Rusland, Oekraïne en Belarus is grotendeels stil komen te liggen. De inflatie blijft hoog als gevolg van de opgelopen energieprijzen en de aanhoudende verstoringen in de aanvoer van intermediaire producten en grondstoffen. 

De Amerikaanse economie zal in 2022 met circa 4,0 procent groeien. In 2021 is de groei uitgekomen op 5,7 procent. Het monetaire beleid wordt in de loop van 2022 verkrapt. Bovendien nemen de positieve effecten van het overheidsbeleid af . De consumptie wordt geremd door de opgelopen inflatie. In 2022 wordt een gemiddelde inflatie van 4,7 procent verwacht tegen 3,7 procent in het afgelopen jaar.

In de eurozone groeit de economie dit jaar naar verwachting met 3,2 procent. In 2021 nam het bbp nog met 5,3 procent toe. De afname van de groei wordt evenals in de Verenigde Staten mede veroorzaakt door een afname van de stimulerende effecten van het overheidsbeleid. Het monetaire beleid van de ECB blijft wel ruim in vergelijking met dat van de Amerikaanse centrale bank. De inflatie loopt op van 2,6 procent in 2021 naar 4,0 procent dit jaar. 

De groei van de Nederlandse economie loopt terug van 4,8 procent in 2021 naar 3,1 procent in dit jaar, wat meer dan eerder was voorzien. Dat had te maken met het feit dat de overheid de beperkende maatregelen eerder kon loslaten dan was aangenomen. Het herstel van de bestedingen zal echter door de hoge inflatie minder krachtig zijn dan was gehoopt. De geldontwaarding komt dit jaar vooral door sterk oplopende energieprijzen uit op ca. 6,0 procent. In 2021 bedroeg de geldontwaarding nog 2,8 procent. 

Economische groei		2020	2021	2022	2023
Verenigde Staten		-3,4	5,7	4,0	2,5
Eurozone		-6,4	5,3	3,2(3,7)	1,9(2,2)
Nederland		-3,8	4,8	3,1(2,7)	1,9(2,3)
Inflatie		2020	2021	2022	2023
Verenigde Staten		1,2	3,9	4,7	3,2
Eurozone		0,3	2,6	4,0(3,5)	2,2
Nederland		1,1	2,8	6,0(4,0)	2,3(2,4)

Rentevisie

Afgaande op recente uitspraken van centrale bankiers lijkt het waarschijnlijk dat de ECB de effectenaankopen medio dit jaar zal beëindigen. Hiermee wordt de weg vrijgemaakt voor een eerste verhoging van de officiële tarieven voor het einde van 2022. Ook andere centrale banken zullen het monetaire beleid naar verwachting verkrappen.  

	Actueel	Over een jaar
		prognose
euribor 3 mnd.	-0,50	0,0 - 0,2 (-0,2 - 0,0)
euroswap 5 jaar	0,68	0,5 - 0,7 (0,2 - 0,4)
euroswap 10 jaar	0,94	0,7 - 0,9 (0,5 - 0,7)
euroswap 30 jaar	0,78	1,0 - 1,2 (0,8 - 1,0)

 

Yieldcurve