Kroatië lid van de eurozone.
Kroatië is per 1 januari van dit jaar toegetreden tot de eurozone, die daarmee uit 20 landen bestaat. In economische zin heeft de toetreding weinig gevolgen, aangezien het gaat om een klein land. Er wonen nog geen 4 miljoen inwoners. Het aandeel van Kroatië in de economie van de eurozone is slechts 0,5 procent. Toch is de toetreding van Kroatië het vermelden waard. Sinds de eurocrisis worden er stengere eisen gesteld aan de toetreding van nieuwe landen. Kroatië heeft in de afgelopen jaren forse vooruitgang geboekt op het terrein van economische convergentie. Het overheidstekort en de bruto overheidsschuld zullen in 2023 naar verwachting aanzienlijk lager uitkomen dan in de eurozone als geheel. Sommige EU-lidstaten maken vanwege politieke redenen weinig haast met de toetreding tot de eurozone. Voorbeelden daarvan zijn Tsjechië, Polen en Zweden. Deelname aan de eurozone verlaagt de transactiekosten, wat de handel vergemakkelijkt. Het is echter geen automatisch recept voor een rooskleurige economische ontwikkeling, zo leert de ervaring van de eurocrisis. Een gedegen economisch en financieel beleid is in dit verband uiteindelijk veel belangrijker.
Nederland
Marktontwikkelingen
In de afgelopen periode liepen de lange rentetarieven in Europa opnieuw wat op. Bankpresident Lagarde maakte duidelijk, na de monetaire beleidsvergadering, dat de officiële rentetarieven in de komende maanden verder verlaagd moeten worden. De inflatie lijkt over het hoogtepunt heen, maar is nog steeds veel te hoog. Dat geldt ook voor ons land, waar de geldontwaarding in december volgens Europese maatstaven licht afnam, naar 11,0 procent. In september bedroeg de inflatie nog 17,1 procent.
Standen per 6 januari 2023
3 maanden |
10 jaar *) |
|
| Verenigde Staten | 4,81 (4,73) | 3,55 (3,57) |
| Eurozone | 2,18 (2,01) | 2,84 (2,62) |
| Duitsland | 2,20 (1,92) | |
| Frankrijk | 2,71 (2,39) | |
| Nederland | 2,56 (2,21) | |
| Eurokoers |
USD 1,050(1,056) |
*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euroswaprate.
Economisch nieuws
VERENIGDE STATEN
- consumentenvertrouwen, december: 108,3 (november: 101,4)
- inkoopmanagersindex industrie, december: 48,4 (november: 49,0)
- inkoopmanagersindex dienstensector, december: 49,6 (november: 56,5)
- detailhandelsomzet(volume), november: -0,7%, -0,6% j.o.j. (oktober: 0,5% j.o.j.)
- industriële productie, november: -0,2%, 2,5% j.o.j. (oktober: 3,3% j.o.j.)
- werkgelegenheid, december: +223.000, 3,0% j.o.j. (november: +256.000, 3,3% j.o.j.)
- werkloosheid, december: 3,5% (november: 3,6%)
- uurlonen, december: 0,3%, 4,6% j.o.j. (november: 4,8% j.o.j.)
- consumentenprijsindex, november: 0,1%, 7,1% j.o.j. (oktober: 7,8% j.o.j.)
- consumptieprijs, november: 0,1%, excl. voedsel en energie 0,2%, 5,5% j.o.j. (oktober: 6,1% j.o.j,.)
EUROZONE
- inkoopmanagersindex, december: 48,8 (november: 47,8); industrie 47,8 (47,1), dienstensector 49,5 (48,5)
- index economisch sentiment, december: 95,8 (november: 94,0)
- consumentenvertrouwen, december: -22,2 (november: -23,9)
- industriële productie, oktober: -2,0%, 3,4% j.o.j. (september: 5,1% j.o.j.)
- detailhandelsomzet (volume), november: 0,8%, -2,8% j.o.j. (oktober: -2,4% j.o.j.)
- productie bouwnijverheid, oktober: 1,3%, 2,2% j.o.j. (september: 0,9% j.o.j.)
- loonkosten per uur, derde kwartaal: 0,4%, 3,9% j.o.j. (tweede kwartaal: 4,3% j.o.j.)
- consumentenprijsindex, december: -0,3%, 9,2% j.o.j. (november: 10,1% j.o.j.)
- producentenprijsindex, november: -0,9%, 27,1% j.o.j. (oktober: 30,5% j.o.j.)
DUITSLAND
- inkoopmanagersindex, december: 48,9 (november: 46,3)
- ondernemersvertrouwen, december: 88,6 (november: 86,4)
FRANKRIJK
- inkoopmanagersindex, december: 48,0 (november: 48,7)
NEDERLAND
- consumentenvertrouwen, december: -52 (november: -57)
- producentenvertrouwen, december: +3,3 (november: +3,0)
- consumptie (volume), december: -1,6%, 0,6% j.o.j. (november: 2,2% j.o.j.)
- werkloosheid, november: -1.000, 3,6% (oktober: 3,7%)
- werkgelegenheid, november: +45.000, 2,9% j.o.j. (oktober: +43.000, 2,9% j.o.j.)
- huizenprijs, november: -1,0%, 4,9% j.o.j. (oktober: 7,8% j.o.j.)
- overheidssaldo, derde kwartaal: 4,9 miljard, 0,5% bbp (tweede kwartaal: 0,1% bbp)
- overheidsschuld, derde kwartaal: 450,6 miljard, 49,0% bbp (tweede kwartaal: 50,8% bbp)
- producentenprijsindex, november: -1,8%, 16,1% j.o.j. (oktober; 19,1% j.o.j.)
Agenda
- Verenigde Staten: consumentenprijsindex, december (12/1).
- Eurozone: werkloosheid, november (10/1).
- Nederland: werkloosheid, december (19/1), consumentenvertrouwen, januari (20/1).
De wereldeconomie heeft momenteel te maken met meerdere uitdagingen. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft geleid tot een verdere stijging van de consumenten- en producentenprijzen van met name energie. De centrale banken zijn dit jaar begonnen met het verkrappen van het monetaire beleid en zullen daar voorlopig mee doorgaan. Met name rentegevoelige bestedingen zullen daardoor verder onder druk komen, De arbeidsmarkten blijven in de meeste landen krap, maar de loonstijgingen blijven achter bij de inflatie. Het vertrouwen in de economie is als gevolg van deze ontwikkelingen afgenomen. De wereldeconomie zal daardoor volgens de OECD in 2023 met slechts 2,2 procent groeien.
De Amerikaanse economie groeit in 2023 naar verwachting met 0,8 procent. In 2022 was nog sprake van een toename van de bedrijvigheid van 1,5 procent. De private consumptie staat onder druk door de gestegen prijzen en neemt slechts beperkt toe. De investeringen in vaste activa nemen door de oplopende rentetarieven niet toe. De export van goederen en diensten groeit nog wel. De bijdrage van de buitenlandse handel is per saldo positief doordat de invoer mede als gevolg van de waardestijging van de dollar vrijwel stilvalt. De inflatie neemt naar verwachting af van 7,6 procent in 2022 naar 3,5 procent in 2023.
In de eurozone daalt het bbp in 2023 naar verwachting met 0,4 procent. Dit jaar was er nog sprake van een economische groei van 2,9 procent. De private consumptie neemt in 2023 niet of nauwelijks toe als gevolg van een daling van de reële besteedbare inkomens van huishoudens. De groei van de investeringen in vaste activa valt als gevolg van de opgelopen rentetarieven sterk terug. De uitvoer van goederen en diensten neemt nog wel licht toe. De inflatie neemt af van 8,4 procent in 2022 naar 5,6 procent in 2023.
De Nederlandse economie groeit in 2023 nog met 0,3 procent. In 2021 nam het bbp echter nog toe met 4,3 procent. Evenals in andere eurolanden is de terugval van de groei vooral het gevolg van een scherpe afname van de groei van private consumptie. Ondanks overheidsmaatregelen ter compensatie van de gestegen energieprijzen zullen de reële beschikbare inkomens in 2023 dalen. De investeringen in vaste activa nemen naar verwachting niet toe. De uitvoer ontwikkelt zich nog relatief positief. De inflatie loopt relatief sterk terug, nl. van iets minder dan 12 procent in 2022 naar ca. 4,0 procent in 2023.
| Economische groei | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| Verenigde Staten | 5,7 | 1,5 | 0,8 | 1,6 | |
| Eurozone | 5,3 | 2,9 | -0,4 | 1,2 | |
| Nederland | 4,9 | 4,3 | 0,3 | 1,6 | |
| Inflatie | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| Verenigde Staten | 3,9 | 7,6 | 3,5 | 3,2 | |
| Eurozone | 2,6 | 8,4(8,1) | 5,6 | 3,0 | |
| Nederland | 2,8 | 11,6(12,2) | 4,0 | 3,4 |
Rentevisie
De inflatie blijft ook in 2023 nog duidelijk boven de doelstelling van de ECB. De centrale bank zal de officiële tarieven verder verhogen, ondanks de negatieve effecten op de economische groei op de kortere termijn. In 2023 verwachten we een herfinancieringsrente van 3,5 procent. De lange rentetarieven lopen in de komende twaalf maanden licht op.
Actueel |
Over een jaar |
|
| prognose | ||
| euribor 3 mnd. | 2,18 | 3,6 - 3,8 |
| euroswap 5 jaar | 2,90 | 3,5 - 3,7 |
| euroswap 10 jaar | 2,84 | 3,4 - 3,6 |
| euroswap 30 jaar | 2,25 | 2,9 - 3,1 |
Auteur
Faas van Heusden, Afdeling Economisch Onderzoek BNG Bank
faas.vanheusden@bngbank.nl
070 3750 819
Om de week bieden wij u een actueel beeld van de ontwikkelingen op de financiële markten, de economische groei, inflatie, werkloosheid en rente in de voornaamste landen en regio’s.
Economisch Beeld verscheen van 2003 tot en met 2023