Snelle groei duurzame energie verwacht
Dit blijkt uit het jaarlijkse rapport over de elektriciteitsmarkt van het IEA. De elektriciteitsvraag groeit dit jaar naar verwachting met 2,6 procent en trekt in 2024 en 2025 aan naar 3,2 procent. Het afgelopen jaar steeg de vraag met 2 procent. De opwekking van hernieuwbare energie groeit sterk, waardoor het aandeel van zon- en windenergie, biomassa en kernenergie in de elektriciteitsproductie stijgt van 29 procent in 2022 naar 35 procent in 2025. De uitstoot van CO2 zou daardoor in 2025 een omslagpunt kunnen bereiken en na dat jaar gaan dalen. China, India en Zuidoost-Azië zijn verantwoordelijk voor meer dan tweederde van de verwachte toename van de elektriciteitsvraag. De onzekerheid rondom de prognoses zijn evenwel aanzienlijk. In China zijn de coronaregels versoepeld en de vraag is hoe sterk de economie zich hierdoor zal herstellen. In de EU nam de opwekking van elektriciteit uit kolen en gas toe in 2022. Deze toename hangt samen met de Russische invasie in Oekraïne. Het IEA verwacht dat deze stijging van tijdelijke aard is. In de komende jaren wordt een sterke groei van de productie van hernieuwbare energie verwacht, waardoor de uitstoot van CO2 van de elektriciteitssector zal afnemen. In 2025 verwacht het IEA dat deze uitstoot 28 procent lager zal zijn dan in 2022. Daarbij wordt uitgegaan van een toename van de elektriciteitsvraag van 1,4 procent in de komende jaren.
Electricity Market report 2023
De energieprijzen zijn in de afgelopen maand gedaald. In Nederland daalde de prijs van energie voor huishoudelijk gebruik in januari met ruim 31 procent. De prijsdaling is vooral het gevolg van de invoering van het prijsplafond door het kabinet. Dankzij de daling van de energieprijzen nam de inflatie in ons land volgens de geharmoniseerde consumentenprijsindex van 11,0 procent af in december naar 8,4 procent in januari. De geldontwaarding is daarmee voor het eerst sinds oktober 2021 lager dan in de eurozone, waar de inflatie in januari op 8,5 procent uitkwam. De inflatie, gemeten aan de hand van de consumentenprijsindex (cpi) van het CBS, kwam in januari uit op 7,6 procent, 0,8 procentpunt lager dan de inflatie volgens de Europese index (hcpi). Het voornaamste verschil tussen beide indices is, dat in de cpi ook de huurwaarde van de eigen woning wordt meegenomen. In de hcpi blijft de huurwaarde van de eigen woning buiten beschouwing, waardoor het aandeel van huisvesting in de index aanzienlijk lager is.
Marktontwikkelingen
De rentetarieven op de kapitaalmarkten liepen op onder invloed van tegenvallende Amerikaanse inflatiecijfers. De kans dat de Fed de rente later dit jaar zal verlagen nam daardoor verder af. In de eurozone blijft de inflatie ondanks een forse daling hoger dan in de Verenigde Staten. De tienjaars euroswaprate, een belangrijke benchmark voor de klanten van de bank, liep daardoor in de afgelopen twee weken ca. 30 basispunten op tot nipt boven 3,0 procent.
Standen per 17 februari 2023
3 maanden |
10 jaar *) |
|
| Verenigde Staten | 4,88 (4,83) | 3,81 (3,53) |
| Eurozone | 2,68 (2,55) | 3,02 (2,76) |
| Duitsland | 2,47 (2,19) | |
| Frankrijk | 2,93 (2,64) | |
| Nederland | 2,75 (2,49) | |
| Eurokoers |
USD 1,063(1,094) |
*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euroswaprate.
Economisch nieuws
VERENIGDE STATEN
- consumentenprijsindex, januari: 0,5%, excl. voedsel en energie 0,4%, 6,3% j.o.j. (december: 6,4% j.o.j.)
- producentenprijsindex, januari: 1,2%, excl. voedsel en energie 0,5%, 7,6% j.o.j. (december: 7,8% j.o.j.)
- detailhandelsomzet (volume), januari: 2,4%, 0,0% j.o.j. (december: -0,5% j.o.j.)
- industriële productie, januari: 0,0%, 0,8% j.o.j. (december: 1,1% j.o.j.)
EUROZONE
- detailhandelsomzet (volume), december: -2,7%, -2,8% j.o.j. (november: -2,5% j.o.j.)
- industriële productie, december: -1,1%, -2,0% j.o.j. (november: 2,3% j.o.j.)
DUITSLAND
- industriële productie, december: -2,1%, -2,9% j.o.j. (november: -0,1% j.o.j.)
NEDERLAND
- bruto binnenlands product, vierde kwartaal: 0,6%, 3,0% j.o.j. (derde kwartaal: 3,0% j.o.j.)
- consumptie huishoudens, december: 5,1%, 9,9% j.o.j. (november: 2,3% j.o.j.)
- industriële productie, december: 2,2%, 0,7% j.o.j. (november: -0,6% j.o.j.)
- consumentenprijsindex(cbs), januari: -1,4%, 7,6% j.o.j. (december: 9,6% j.o.j.)
- werkgelegenheid, januari: +2.000, 3,0% j.o.j. (december: 3,4% j.o.j.)
- werkloosheid, januari: +8.000, 3,6% van de beroepsbevolking (december: 3,5%)
Agenda
- Verenigde Staten: consumptieprijs januari (24/2).
- Eurozone: inkoopmanagersindex, februari (21/2), index economisch sentiment februari (27/2), werkloosheid januari (2/3), consumentenprijsindex februari (2/3).
- Nederland: consumentenvertrouwen februari (20/2), producentenvertrouwen februari (27/2), consumentenprijsindex februari (2/3).
De economische vooruitzichten zijn wat verbeterd. De prijzen van olie en vooral gas zijn in de afgelopen maanden gedaald. Westerse overheden hebben bovendien maatregelen genomen om de gevolgen van de hoge energieprijzen voor burgers te verlichten. De Chinese economie groeit wat sterker, nadat de overheid de stringente coronamaatregelen heeft losgelaten. Het IMF verwacht voor dit jaar een groei van de wereldeconomie van 2,9 procent. In oktober j.l. ging het internationale instituut nog uit van een groei van 2,7 procent. In 2024 wordt een economische groei van 3,1 procent voorzien. De centrale banken zullen het monetaire beleid in de komende maanden nog wat verder verkrappen om de inflatie onder controle te krijgen.
De Amerikaanse economie groeit in 2023 naar verwachting met 0,8 procent. In 2022 was er nog sprake van een toename van de bedrijvigheid van 2,1 procent. De private consumptie staat onder druk door de gestegen prijzen en neemt slechts beperkt toe. De investeringen in vaste activa nemen door de oplopende rentetarieven niet toe. De export van goederen en diensten groeit nog wel. De bijdrage van de buitenlandse handel is per saldo positief doordat de invoer, mede als gevolg van de waardestijging van de dollar, vrijwel stilvalt. De inflatie neemt naar verwachting af van 7,6 procent in 2022 naar 3,5 procent in 2023.
In de eurozone neemt het bbp in 2023 naar verwachting met 0,5 procent toe. Vorig jaar was er nog sprake van een economische groei van 3,5 procent. De private consumptie neemt in 2023 nauwelijks toe als gevolg van een daling van de reële besteedbare inkomens van huishoudens. De groei van de investeringen in vaste activa valt als gevolg van de opgelopen rentetarieven terug. De uitvoer van goederen en diensten neemt nog wel licht toe. De inflatie neemt af van 8,4 procent in 2022 naar 5,6 procent in 2023.
De Nederlandse economie groeit in 2023 met 1,3 procent. In 2022 nam het bbp echter nog toe met 4,5 procent. Evenals in andere eurolanden is de terugval van de groei vooral het gevolg van een afnemende groei van private consumptie. Ondanks overheidsmaatregelen ter compensatie van de gestegen energieprijzen zullen de reële beschikbare inkomens in 2023 dalen. De investeringen in vaste activa nemen naar verwachting niet toe. De uitvoer ontwikkelt zich nog positief. De inflatie loopt relatief sterk terug, nl. van iets minder dan 12 procent in 2022 naar ca. 4,3 procent in 2023.
| Economische groei | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| Verenigde Staten | 5,9 | 2,1 | 0,8 | 1,6 | |
| Eurozone | 5,3 | 3,5 | 0,5 | 1,3 | |
| Nederland | 4,9 | 4,5(4,3) | 1,3(0,6) | 1,9 | |
| Inflatie | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| Verenigde Staten | 3,9 | 7,6 | 3,5 | 3,2 | |
| Eurozone | 2,6 | 8,4 | 5,6 | 3,0 | |
| Nederland | 2,8 | 11,6 | 4,3(4,0) | 3,4 |
Rentevisie
De inflatie blijft ook in 2023 nog duidelijk boven de doelstelling van de ECB. De centrale bank zal de officiële tarieven verder verhogen, ondanks de negatieve effecten op de economische groei op de kortere termijn. In 2023 verwachten we een herfinancieringsrente van 3,5 procent. De lange rentetarieven lopen in de komende twaalf maanden nog wat verder op.
Actueel |
Over een jaar |
|
| prognose | ||
| euribor 3 mnd. | 2,67 | 3,6 - 3,8 |
| euroswap 5 jaar | 3,12 | 3,5 - 3,7 |
| euroswap 10 jaar | 2,99 | 3,4 - 3,6 |
| euroswap 30 jaar | 2,47 | 2,9 - 3,1 |
Yieldcurve
Auteur
Faas van Heusden, Afdeling Economisch Onderzoek BNG Bank
faas.vanheusden@bngbank.nl
070 3750 819
Om de week bieden wij u een actueel beeld van de ontwikkelingen op de financiële markten, de economische groei, inflatie, werkloosheid en rente in de voornaamste landen en regio’s.
Economisch Beeld verscheen van 2003 tot en met 2023