Verdere afname bouwvergunningen
Het aantal bouwvergunningen kwam uit op slechts 12.800 tegen 17.600 in het eerste kwartaal van 2022. In het vierde kwartaal van vorig jaar werden 20.900 vergunningen afgegeven. Ook dat aantal was fors (25 procent) lager dan een jaar geleden. Rekening houdend met een gemiddelde doorlooptijd betekenen deze cijfers dat het aantal nieuwbouwwoningen sterk zal dalen. Dit is slechts nieuws voor woningzoekenden op de nog altijd krappe woningmarkt. De bouwsector heeft volgens cijfers van het CBS geen slecht kwartaal achter de rug. De omzet steeg met 12,3 procent j.o.j. Wel moet worden aangetekend dat deze toename vooral te danken was aan hogere prijzen. Binnen de sector groeide de omzet in de grond- water- en wegenbouw het sterkst. Kwartaal-op-kwartaal was de bouwsector de best presterende bedrijfstak in het eerste kwartaal. De toegevoegde waarde van de sector steeg met 2,4 procent. De energiebedrijven volgden met een economische groei met 1,6 procent. De delfstoffenwinning was hekkensluiter met een afname van de toegevoegde waarde van 28,5 procent.
De Nederlandse economie als geheel kromp in het eerste kwartaal van 2023 met 0,7 procent. Het tegenvallende cijfer werd vooral veroorzaakt door een afname van de voorraadinvesteringen en een teruglopende bijdrage van de buitenlandse handel. De krimp in ons land stak ongunstig af bij de eurozone als geheel, waar het bbp nog met een minieme 0,1 procent toenam. Het verschil is vooral het gevolg van een inhaalbeweging van de zuidelijke eurolanden. Dankzij het herstel van het internationale toerisme neemt de bedrijvigheid in deze landen momenteel sterker toe dan in andere landen.
Marktontwikkelingen
In de afgelopen periode liepen de korte en lange rentetarieven op. In de Verenigde Staten liep de inflatie licht op. De Fed zal het relatief krappe monetaire beleid voortzetten.Standen per 29 mei 2023 *)
3 maanden |
10 jaar **) |
|
| Verenigde Staten | 5,48 (5,32) | 3,80 (3,46) |
| Eurozone | 3,48 (3,35) | 3,08 (2,94) |
| Duitsland | 2,43 (2,26) | |
| Frankrijk | 3,00 (2,84) | |
| Nederland | 2,80 (2,64) | |
| Eurokoers |
USD 1,072(1,089) |
*) Verenigde Staten per 26 mei.
**) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euroswaprate.
Economisch nieuws
VERENIGDE STATEN
- industriële productie, april: 0,5%, 0,2% j.o.j. (maart: 0,1% j.o.j.)
- detailhandelsomzet (volume), april: 0,1%, -3,2% j.o.j. (maart: -2,4% j.o.j.)
- consumptie, april: 0,5%, 2,3% j.o.j. (maart: 2,0% j.o.j.)
- consumptieprijs, april: 0,4%, excl. voedsel en energie 0,4%, 4,4% j.o.j. (maart: 4,2% j.o.j.)
EUROZONE
- industriële productie, maart: -4,1%, -2,1% j.o.j. (februari: 2,1% j.o.j.)
- inkoopmanagersindex, mei: 53,3 (april: 54,1); industrie 44,6 (45,8), dienstensector 55,9 (56,2).
DUITSLAND
- inkoopmanagersindex, mei: 54,3 (april: 54,2)
- ondernemersvertrouwen, mei: 91,7 (april: 93,4)
- inkoopmanagersindex, mei: 51,4 (april: 52,4)
- ondernemersvertrouwen, mei: 100,0 (april: 102,2)
- bruto binnenlands product, eerste kwartaal: -0,7%, 1,9% j.o.j. (vierde kwartaal: 0,4%, 3,2% j.o.j., herzien van 0,6%, 3,2% j.o.j.)
- consumptie, maart: 6,4%, 0,8% j.o.j. (februari: 1,7% j.o.j.)
- werkgelegenheid, april: +16.000, 2,1% j.o.j. (maart: +8.000, 2,3% j.o.j.)
- werkloosheid, april: -14.000, 3,4% (maart: +1.000, 3,5%)
Agenda
- Verenigde Staten: werkloosheid, mei (2/6).
- Eurozone: index economisch sentiment, mei (30/5), consumentenprijsindex, mei (1/6), werkloosheid, april (1/6).
- Nederland: producentenvertrouwen, mei (30/5).
De economische vooruitzichten zijn wat verbeterd. De prijzen van olie en vooral gas zijn in de afgelopen maanden gedaald. Westerse overheden hebben bovendien maatregelen genomen om de gevolgen van de hoge energieprijzen voor burgers te verlichten. De Chinese economie groeit wat sterker, nadat de overheid de stringente coronamaatregelen heeft losgelaten. Het IMF verwacht voor dit jaar een groei van de wereldeconomie van 2,9 procent. In oktober 2022 ging het internationale instituut nog uit van een groei van 2,7 procent. In 2024 wordt een economische groei van 3,1 procent voorzien. De centrale banken zullen het monetaire beleid in de komende maanden nog wat verder verkrappen om de inflatie onder controle te krijgen.
De Amerikaanse economie groeit in 2023 naar verwachting met 0,8 procent. In 2022 was er nog sprake van een toename van de bedrijvigheid van 2,1 procent. De private consumptie staat onder druk door de gestegen prijzen en neemt slechts beperkt toe. De investeringen in vaste activa nemen door de oplopende rentetarieven niet toe. De export van goederen en diensten groeit nog wel. De bijdrage van de buitenlandse handel is per saldo positief doordat de invoer, mede als gevolg van de waardestijging van de dollar, vrijwel stilvalt. De inflatie neemt naar verwachting af van 7,6 procent in 2022 naar 3,5 procent in 2023.
In de eurozone neemt het bbp in 2023 naar verwachting met 0,8 procent toe. Vorig jaar was er nog sprake van een economische groei van 3,5 procent. De private consumptie neemt in 2023 nauwelijks toe als gevolg van een daling van de reële besteedbare inkomens van huishoudens. De groei van de investeringen in vaste activa valt als gevolg van de opgelopen rentetarieven terug. De uitvoer van goederen en diensten neemt nog wel licht toe. De inflatie neemt af van 8,4 procent in 2022 naar 5,4 procent in 2023.
De Nederlandse economie groeit in 2023 met 0,9 procent. In 2022 nam het bbp echter nog toe met 4,5 procent. Evenals in andere eurolanden is de terugval van de groei vooral het gevolg van een afnemende groei van private consumptie. Ondanks overheidsmaatregelen ter compensatie van de gestegen energieprijzen zullen de reële beschikbare inkomens in 2023 dalen. De investeringen in vaste activa nemen naar verwachting niet toe. De uitvoer ontwikkelt zich nog positief. De inflatie loopt relatief sterk terug, namelijk van iets minder dan 12 procent in 2022 naar 4,6 procent in 2023.
| Economische groei | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| Verenigde Staten | 5,9 | 2,1 | 0,8 | 1,6 | |
| Eurozone | 5,3 | 3,5 | 0,8(0,5) | 1,3 | |
| Nederland | 4,9 | 4,5 | 0,9(1,4) | 2,0(1,9) | |
| Inflatie | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| Verenigde Staten | 3,9 | 7,6 | 3,5 | 3,2 | |
| Eurozone | 2,6 | 8,4 | 5,4(5,6) | 3,0 | |
| Nederland | 2,8 | 11,6 | 4,6(4,3) | 3,4 |
Rentevisie
De inflatie blijft zowel dit jaar als in 2024 duidelijk boven de doelstelling van de ECB. De centrale bank zal het monetaire beleid verder verkrappen, waardoor het depositotarief over een jaar zal uitkomen op 4,0 procent. Hierdoor lopen de rentetarieven in met name de kortere looptijden verder op.
Actueel |
Over een jaar |
|
| prognose | ||
| depositotarief | 3,25 | 4,0 |
| euribor 3 mnd. | 3,48 | 4,0 - 4,2 |
| euroswap 5 jaar | 3,19 | 3,7 - 3,9 |
| euroswap 10 jaar | 3,08 | 3,4 - 3,6 |
| euroswap 30 jaar | 2,66 | 2,9 - 3,1 |
Yieldcurve
Auteur
Faas van Heusden, Afdeling Economisch Onderzoek BNG Bank
faas.vanheusden@bngbank.nl
070 3750 819
Om de week bieden wij u een actueel beeld van de ontwikkelingen op de financiële markten, de economische groei, inflatie, werkloosheid en rente in de voornaamste landen en regio’s.
Economisch Beeld verscheen van 2003 tot en met 2023