Overheidstekort lijkt lager uit te vallen

De schuld van de publieke sector is in de eerste helft van 2023 met 11 miljard euro afgenomen.

De bruto schuld van de overheid bedroeg aan het einde van het tweede kwartaal 470 miljard euro. Dat komt neer op 46,9 procent van het bruto binnenlands product(bbp), het laagste niveau in 15 jaar. In de eerste jaarhelft stegen zowel de inkomsten als de uitgaven met 9 procent. Het overschot van de overheid kwam uit op 7 miljard euro. Het overheidstekort lijkt hierdoor over het hele jaar lager uit te komen dan het Centraal Planbureau(CPB) in de Miljoenennota 2024 voorspelde. Het CPB gaat vooralsnog uit van een tekort van 16,4 miljard, ofwel 1,6 procent van het bbp. 

Persbericht CBS

Marktontwikkelingen

De Amerikaanse centrale bank verhoogde de rente op 20 september zoals verwacht niet. Uit de prognoses blijkt dat de Federal Reserve de rente dit jaar nog met 25 basispunten zal verhogen. Ook verwacht de centrale bank de rente in 2024 minder te verlagen dan eerder was gedacht. Voor eind volgend jaar wordt uitgegaan van een niveau van 5 tot 5,25 procent voor de fed fundsrate, het belangrijkste officiële tarief. In juni was dat nog 4,5 tot 4,75 procent. De reden voor deze bijstelling is dat de Amerikaanse economie sterker groeit dan verwacht, waardoor het risico dat de kerninflatie tegenvalt groter is. Nagel, de president van de Bundesbank, waarschuwde dat de inflatie in de eurozone te langzaam afneemt. De ECB zal de rente daardoor mogelijk nog verder moeten verhogen. De lange rentetarieven liepen onder invloed van deze gewijzigde verwachtingen en uitspraken op. Op de valutamarkten won de dollar verder terrein ten opzichte van de euro.  

Standen per 29 september 2023

3 maanden

10 jaar *)

Verenigde Staten 5,66 (5,67) 4,59 (4,32)
Eurozone 3,95 (3,87) 3,39 (3,19)
Duitsland   2,83 (2,66)
Frankrijk   3,38 (3,19)
Nederland 3,17 (3,01)
Eurokoers

USD 1,059(1,067)

 

*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euroswaprate.

Economisch nieuws

VERENIGDE STATEN

  • consumentenvertrouwen(CB), september: 103,0 (augustus: 108,7)
  • consumptie, augustus: 0,1%, 2,3% j.o.j. (juli: 2,7% j.o.j.)
  • consumptieprijs, augustus: 0,4%, 3,5% j.o.j. (juli: 3,4% j.o.j.); excl. voedsel en energie: 0,1%, 3,9% j.o.j. (juli: 4,3% j.o.j.)
 

EUROZONE

  • inkoopmanagersindex, september: 47,1 (augustus: 46,9); industrie: 43,4(43,5), dienstensector: 48,4 (47,9)
  • index economisch sentiment, september: 93,3 (augustus; 93,6)
  • bouwproductie, juli: 0,8%, 1,3% j.o.j. (juli: -0,2% j.o.j.)
  • consumentenprijsindex, september: 0,2%, 4,3% j.o.j. (augustus: 5,2% j.o.j.); excl. voedsel en energie: 0,2%, 4,5% j.o.j. (augustus: 5,3% j.o.j.)
   

DUITSLAND

  • inkoopmanagersindex, september: 46,2(augustus: 44,6)
  • ondernemersvertrouwen, september: 85,7 (augustus: 85,8)
  • detailhandelsomzet(volume), augustus: -1,2%,-2,3% j.o.j. (juli: -1,9% j.o.j.)
  • consumentenprijsindex(hcpi), september: 0,2%, 4,3% j.o.j. (augustus: 6,4% j.o.j.) 
  

FRANKRIJK

  • inkoopmanagersindex, september: 43,5(augustus: 46,0)
  • ondernemersvertrouwen, september: 100,3 (augustus: 99,9)
  • consumptie(volume), augustus: -0,5%, -1,9% j.o.j. (juli: -1,1% j.o.j.)
  • consumentenprijsindex(hcpi), september: -0,6%, 5,6% j.o.j. (augustus: 5,7% j.o.j.)
  

NEDERLAND

  • consumentenvertrouwen, september: -39 (augustus: -40)
  • producentenvertrouwen, september: -2,2 (augustus: -2,2)
  • detailhandelsomzet(volume), augustus: -7,4%, -2,0% j.o.j. (juli: -3,2% j.o.j.)
  • werkgelegenheid, augustus: +15.000, 2,1% j.o.j. (juli: 1,9% j.o.j.)
  • werkloosheid, augustus: +2.000, 3,6% beroepsbevolking (juli: 3,6%)
  • overheidssaldo, tweede kwartaal: -1,6 miljard euro, -0,2% bbp (eerste kwartaal: -0,1% bbp)
  • bruto overheidsschuld, tweede kwartaal: 470,0 miljard euro, 46,9% bbp (eerste kwartaal: 48,9% bbp)
  • consumentenprijsindex, september: -0,8%, -0,3% j.o.j. (augustus: 3,4% j.o.j.)
  • producentenprijsindex, augustus: 1,2%, -4,2% j.o.j. (juli: -6,8% j.o.j.)
  

 

     

Agenda

  • Verenigde Staten: werkloosheid, september(6/10), consumentenprijsindex, september(11/10).
  • Eurozone: werkloosheid, augustus(2/10).
  • Nederland: -.

De economische vooruitzichten zijn wat verbeterd. De prijzen van olie en vooral gas zijn in de afgelopen maanden gedaald. Westerse overheden hebben bovendien maatregelen genomen om de gevolgen van de hoge energieprijzen voor burgers te verlichten. De Chinese economie groeit wat sterker, nadat de overheid de stringente coronamaatregelen heeft losgelaten. Het IMF verwacht voor dit jaar een groei van de wereldeconomie van 2,9 procent. In oktober 2022 ging het internationale instituut nog uit van een groei van 2,7 procent. In 2024 wordt een economische groei van 3,1 procent voorzien. De centrale banken zullen het monetaire beleid in de komende maanden nog wat verder verkrappen om de inflatie onder controle te krijgen. 

De Amerikaanse economie groeit in 2023 naar verwachting met 1,6 procent. In 2022 was er nog sprake van een toename van de bedrijvigheid van 2,1 procent. De private consumptie neemt ondanks de gestegen prijzen toe. De investeringen nemen af onder invloed van de oplopende rentetarieven. De export van goederen en diensten groeit nog wel. De inflatie neemt naar verwachting af van 7,6 procent in 2022 naar 3,5 procent in 2023.   

In de eurozone neemt het bbp in 2023 naar verwachting met 0,5 procent toe. Vorig jaar was er nog sprake van een economische groei van 3,5 procent. De private consumptie neemt in 2023 nauwelijks toe als gevolg van een daling van de reële besteedbare inkomens van huishoudens. De groei van de investeringen in vaste activa valt als gevolg van de opgelopen rentetarieven terug. De uitvoer van goederen en diensten neemt nog wel licht toe. De inflatie neemt af van 8,4 procent in 2022 naar 5,4 procent in 2023. 

De Nederlandse economie groeit in 2023 met 0,6 procent. In 2022 nam het bbp nog toe met 4,5 procent. Evenals in andere eurolanden is de terugval van de groei vooral het gevolg van een afnemende groei van private consumptie. Ondanks overheidsmaatregelen ter compensatie van de gestegen energieprijzen zullen de reële beschikbare inkomens in 2023 dalen. De investeringen in vaste activa nemen naar verwachting niet toe. De uitvoer ontwikkelt zich nog positief. De inflatie loopt relatief sterk terug, namelijk van iets minder dan 12 procent in 2022 naar 4,6 procent in 2023.

Economische groei
2021 2022 2023 2024
Verenigde Staten   5,9 2,1 1,6  1,2
Eurozone   5,3 3,5 0,5  1,0
Nederland   4,9 4,5 0,6  1,0
     
Inflatie   2021 2022 2023 2024
Verenigde Staten   3,9 7,6 3,5  3,2
Eurozone   2,6 8,4 5,4  3,0
Nederland   2,8 11,6 4,6  3,7

 

Rentevisie

De inflatie blijft zowel dit jaar als in 2024 boven de doelstelling van de ECB. We verwachten, dat de centrale bank het relatief krappe monetaire beleid zal voortzetten. Dat betekent dat de officiële tarieven in het komende jaar zullen worden gehandhaafd rond de huidige niveaus. Ook zal de ECB doorgaan met het terugbrengen van de effectenportefeuille. De lange rentetarieven lopen naar verwachting nog iets op. 

 

Actueel

Over een jaar

     prognose 
 depositotarief  4,0  4,0
 euribor 3 mnd.  3,95  4,0 - 4,2
 euroswap 5 jaar  3,41  3,7 - 3,9
 euroswap 10 jaar  3,39  3,4 - 3,6
 euroswap 30 jaar  3,09  2,9 - 3,1

 

Yieldcurve

   

 

 

EB

Auteur

Faas van Heusden, Afdeling Economisch Onderzoek BNG Bank
faas.vanheusden@bngbank.nl
070 3750 819

Economisch beeld

Om de week bieden wij u een actueel beeld van de ontwikkelingen op de financiële markten, de economische groei, inflatie, werkloosheid en rente in de voornaamste landen en regio’s.

Economisch Beeld

Economisch Beeld verscheen van 2003 tot en met 2023

BNG Bank maakt gebruik van cookies voor analyse en het goed functioneren van de website. Klik op accepteren om te sluiten. Lees de privacyverklaring en de cookieverklaring voor meer informatie.

BNG Bank gebruikt cookies voor analyse en voor het goed functioneren van de website. Ook kunnen er cookies van derde partijen worden geplaatst. Hiervoor hebben wij uw toestemming nodig.