De aandelenkoersen maakten internationaal flinke bewegingen door en sloten de week uiteindelijk lager af. Marktpartijen wezen op uiteenlopende factoren als politieke ontwikkelingen in de Verenigde Staten, de verdere verkrapping van het monetaire beleid door de Federal reserve en de publicatie van tegenvallende vertrouwensindicatoren in het eurogebied. De inkoopmanagersindex daalde volgens voorlopige cijfers in oktober naar het laagste niveau (52,7) sinds september 2016. Vooral de daling in de dienstensector stelde teleur, omdat deze erop kan duiden dat de groei van de binnenlandse vraag in de eurozone afvlakt. Cijfers over het consumentenvertrouwen in Duitsland en Frankrijk waren overigens gunstiger en duiden niet op een lagere consumptiegroei. De komende week publiceren beide landen data over de feitelijke bestedingsgroei in september. Ook komt Eurostat met een eerste raming van de economische groei in het derde kwartaal.
De ECB-raad besloot donderdag het monetaire beleid ongewijzigd te laten. De centrale bank maakte daarmee duidelijk dat de recente onrust op de financiële markten geen aanleiding is om de terug te komen op het voornemen om de effectenaankopen aan het einde van het jaar te beëindigen. De ECB bracht ook geen wijzigingen aan in de zgn. forward guidance. Dat betekent dat de officiële tarieven in elk geval tot in de zomer van 2019 op de huidige lage niveaus zullen blijven.
Standen per 26 oktober 2018
| 3 maanden | 10 jaar *) |
Verenigde Staten | 2,52 (2,47) | 3,07 (3,18) |
Eurozone
| -0,32 (-0,32) | 0,93 (1,00)
|
Duitsland
|
| 0,34 (0,42)
|
Frankrijk | | 0,73 (0,81) |
Italië | | 3,45 (3,71) |
Spanje | | 1,56 (1,81)
|
Nederland
|
| 0,48 (0,56)
|
| |
|
Eurokoers |
USD 1,135 (1,147) |
|
*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euro swap rate.
GRAFIEK
Eurozone
Economisch nieuws
VERENIGDE STATEN
- consumentenvertrouwen(UvM), oktober: 98,6 (herzien van 99,0)
- bruto binnenlands product, derde kwartaal: 0,9%, 3,0% j.o.j. (tweede kwartaal: 1,0%, 2,9% j.o.j.)
- orders duurzame goederen, september: 0,8%, 7,9% j.o.j. (augustus: 12,1% j.o.j.)
- verkochte nieuwbouwwoningen, september: 553.000, -13,2% j.o.j. (augustus: 585.000, 4,8% j.o.j., herzien van 629.000, 12,7% j.o.j.)
EUROZONE
- inkoopmanagersindex, oktober: 52,7 (september: 54,1); industrie 52,1(53,2), dienstensector 53,3(54,7)
- overheidssaldo, tweede kwartaal(jaarbasis): EUR -47,9 miljard, 0,4% bbp (eerste kwartaal: EUR -82,0 miljard, 0,7% bbp)
- bruto overheidsschuld, tweede kwartaal: EUR 9.842 miljard, 86,3% (eerste kwartaal: 86,9% bbp)
- geldhoeveelheid(M3), september(driemnds.gem.): 3,6% j.o.j. (augustus: 4,0% j.o.j.)
DUITSLAND
- inkoopmanagersindex, oktober: 52,7 (september: 55,0); industrie 53,2(53,7), dienstensector 53,6(55,9)
- ondernemersvertrouwen, oktober: 102,8 (september: 103,7)
- consumentenvertrouwen, november: +10,6 (oktober: +10,6)
FRANKRIJK
- inkoopmanagersindex, oktober: 54,3 (september: 54,0); industrie 51,2(52,5), dienstensector 55,6(54,8)
- ondernemersvertrouwen, oktober: 104,1 (september: 105,5)
- consumentenvertrouwen, oktober: 94,9 (september: 94,4)
- producentenprijsindex, september: 0,3%, 3,6% j.o.j. (augustus: 3,7% j.o.j.)
NEDERLAND
- huizenprijs, september: 0,2%, 9,3% j.o.j. (augustus: 9,4% j.o.j.)
- vervolguitgifte 0,75% staatslening per 15-7-2028: EUR 1.925 miljoen tegen een effectief rendement van 0,55%; uitstaande volume na emissie EUR 12.088 miljoen.
Agenda
29-10 | Verenigde Staten | consumptie | september |
| | beschikbaar inkomen | september |
| | consumptieprijs | september |
| Spanje | bruto binnenlands product | derde kwartaal |
30-10 | Japan | werkloosheid | september |
| Eurozone | bruto binnenlands product | derde kwartaal |
| | index economisch sentiment | oktober |
| Duitsland | werkgelegenheid | september |
| | consumentenprijsindex | oktober |
| Frankrijk | bruto binnenlands product | derde kwartaal |
| | consumptie | september |
| Italië | bruto binnenlands product | derde kwartaal |
| Spanje | detailhandelsomzet | september |
| | consumentenprijsindex | oktober |
| Nederland | producentenvertrouwen | oktober |
| | producentenprijsindex | september |
31-10 | Verenigde Staten | loonkosten | derde kwartaal |
| China | inkoopmanagersindex | oktober |
| Japan | bijeenkomst Bank of Japan | |
| Eurozone | consumentenprijsindex | oktober |
| | werkloosheid | september |
| Duitsland | detailhandelsomzet | september |
| Frankrijk | consumentenprijsindex | oktober |
| Italië | consumentenprijsindex | oktober |
01-11 | Verenigde Staten | inkoopmanagersindex industrie | oktober |
| | bouwuitgaven | september |
02-11 | Verenigde Staten | werkgelegenheid | oktober |
| | werkloosheid | oktober |
| | uurlonen | oktober |
| | handelsbalans | september |
| | industriële orders | september |
*) herziening
Verwachtingen
De wereldeconomie groeit in 2018 en 2019 volgens de prognoses van het IMF met ongeveer 3,7%. In de opkomende landen blijft de groei stabiel op 4,7%. De Chinese economie groeit in 2019 met ca. 6%, iets minder dan dit jaar.
Het Amerikaanse economie bbp groeit in 2018 naar verwachting met 3,0%. Het positieve effecten van de belastingverlaging op de binnenlandse vraag neemt volgend jaar af, waardoor de economische groei daalt naar 2,4%. De werkgelegenheid groeit in 2019 wat minder sterk dan dit jaar. De investeringen nemen mede door de wat oplopende rente eveneens wat minder sterk toe dan in 2018. De inflatie loopt licht op naar 2,3% in 2018 en 2,5% in 2019.
De economische groei in de eurozone loopt wat terug. In 2018 wordt een groei van bedrijvigheid van 2,1% voorzien. In 2019 neemt het bbp met 1,8% toe. De groei van de consumptie houdt aan. De groei van de werkgelegenheid neemt wat af. De loonstijging trekt geleidelijk aan, maar blijft gematigd. De investeringen nemen onder invloed van het ruime monetaire beleid sterker toe dan in voorgaande jaren. De inflatie loopt licht op naar 2,1 % in 2018 en 2,1% in 2019. De groei van de Nederlandse economie vlakt weliswaar af, maar overtreft ook in 2019 met 2,5% de expansie in de eurozone als geheel. De inflatie loopt mede door de verhoging van het lage BTW-tarief op naar 2,3% in 2019.
Economische groei |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
Verenigde Staten | 1,6 | 2,2 | 3,0 | 2,4 |
China | 6,7 | 6,9 | 6,5 | 6,0 |
Japan | 1,0 | 1,7 | 1,2 | 1,0 |
Eurozone | 1,9 | 2,4 | 2,1 | 1,8 |
Duitsland | 2,2 | 2,2 | 2,0 | 1,6 |
Frankrijk | 1,2 | 2,0 | 1,6 | 1,5 |
Italië | 0,9 | 1,5 | 1,1 | 1,0 |
Spanje | 3,3 | 3,1 | 2,5 | 2,1 |
Nederland | 2,2 | 2,9 | 2,7 | 2,5 |
|
|
|
| |
Inflatie *) |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
Verenigde Staten | 1,1 | 1,7 | 2,3 | 2,6 |
China | 2,0 | 1,6 | 2,0 | 2,0 |
Japan | -0,1 | 0,5 | 1,0 | 1,0 |
Eurozone | 0,3 | 1,5 | 2,0 | 2,1 |
Duitsland | 0,4 | 1,7 | 2,2 | 2,4 |
Frankrijk | 0,3 | 1,2 | 2,1 | 1,9 |
Italië | -0,1 | 1,3 | 1,5 | 1,6 |
Spanje | -0,3 | 2,0 | 2,0 | 2,2 |
Nederland | 0,1 | 1,3 | 1,7 | 2,3 |
| | | | |
*) o.b.v. de consumptiedeflator(Verenigde Staten), de consumptieprijsindex(China en Japan) resp. de geharmoniseerde consumentenprijsindex(eurozone en eurolanden).
Rentevisie
Het monetaire beleid van de ECB blijft zeer ruim. De officiële tarieven zullen tot ruim na de beëindiging van de effectenaankopen stabiel blijven. Wij verwachten dat de tarieven in het najaar van 2019 licht worden verhoogd. De lange rentetarieven lopen in de komende 12 maanden wat op.
| Actueel | Over een jaar |
---|
| | forward rate |
prognose BNG Bank |
3 maanden interbancair | -0,32 | -0,19 | 0,00 |
Staat 10 jaar | 0,48 | 0,70 | 1,10 |
Grafiek