Double dip
Vergeleken met het voorgaande kwartaal groeide het bbp met 12,7%. Dat was beter dan verwacht. De economie is echter nog altijd 4,3% kleiner dan een jaar geleden. Het aantal besmettingen is in de afgelopen weken echter sterk toegenomen. Overheden hebben opnieuw beperkende maatregelen moeten afkondigen. Hierdoor zal het bbp in het vierde kwartaal mogelijk weer afnemen. Het vertrouwen in de Europese economie is bovendien nog altijd laag, zo blijkt uit het verloop van de index van economisch sentiment. President Lagarde zei donderdag dat ze een zwakke novembermaand verwacht en maakte duidelijk dat de ECB in december mogelijk nieuwe monetaire maatregelen zal nemen. Ook de Amerikaanse economie liet in het derde kwartaal een fors herstel zien. Het bbp veerde met 7,4% op, maar ligt nog altijd 2,9% lager dan een jaar geleden.
3 maanden |
10 jaar *) |
|
Verenigde Staten | 0,22 (0,22) | 0,88 (0,85) |
Eurozone |
-0,52(-0,51) |
-0,27 (-0,24) |
Duitsland | -0,63 (-0,58) | |
Frankrijk | -0,34 (-0,29) | |
Italië | 0,71 (0,77) | |
Spanje | 0,13 (0,20) | |
Nederland | -0,51 (-0,46) | |
Eurokoers | USD 1,170(1,186) |
*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euro swap rate.
Grafiek
Eurozone
Economisch nieuws
VERENIGDE STATEN
- orders duurzame goederen, september: 1,9%, -1,9% j.o.j. (augustus: -4,6% j.o.j.)
- consumentenvertrouwen(CB), september: 100,9 (augustus: 101,3)
- consumentenvertrouwen(UvM), oktober: 81,8 (herzien van 81,2; september 80,4)
- bruto binnenlands product, derde kwartaal: 7,4%, -2,9% j.o.j. (tweede kwartaal: -9,0%, -9,0% j.o.j.)
- consumptie, september: 1,2%, -2,0% j.o.j. (augustus: -3,1% j.o.j.)
- consumptieprijs, september: 0,2%, 1,4% j.o.j. (augustus; 1,3% j.o.j.)
- loonkosten, derde kwartaal: 0,5%, 2,5% j.o.j. (tweede kwartaal: 2,7% j.o.j.)
- huizenprijsindex(Case-Shiller), augustus: 0,5%, 5,2% j.o.j. (juli: 4,1% j.o.j.)
JAPAN
- werkloosheid, september: 3,0% (oktober: 3,0%)
EUROZONE
- index economisch sentiment, oktober: 90,9 (september: 90,9)
- bruto binnenlands product, derde kwartaal: 12,7%, -43% j.o.j. (tweede kwartaal: -11,8%, -14,8% j.o.j.)
- consumentenprijsindex, oktober: 0,2%, excl. voedsel en energie 0,1%, -0,3% j.o.j. (september: -0,3% j.o.j.)
- werkloosheid, september: 8,3% (augustus: 8,3%)
- geldhoeveelheid(M3), september: 10,0% j.o.j. (augustus: 9,6% j.o.j.)
DUITSLAND
- ondernemersvertrouwen, oktober: 92,7 (september: 93,2)
- bruto binnenlands product, derde kwartaal: 8,2%, -4,1% j.o.j. (tweede kwartaal: -9,8%, -11,3% j.o.j.)
- detailhandelsomzet(volume), september: -2,2%, 4,0% j.o.j. (augustus: 6,5% j.o.j.)
- consumentenprijsindex, oktober: 0,0%, -0,5% j.o.j. (september: -0,4% j.o.j.)
FRANKRIJK
- consumentenvertrouwen, oktober: 94,0 (september: 95,3)
- bruto binnenlands product, derde kwartaal: 18,2%, -4,3% j.o.j.(tweede kwartaal: -13,8%, -18,9% j.o.j.)
- consumptie, september: -5,1%, -1,3% j.o.j. (augustus: 3,6% j.o.j.)
- consumentenprijsindex, oktober: -0,1%, 0,0% j.o.j. (september: 0,0% j.o.j.)
ITALIE
- bruto binnenlands product, derde kwartaal: 16,1%, -4,7% j.o.j. (tweede kwartaal: -13,0%, -17,9% j.o.j.)
- consumentenprijsindex, oktober: 0,6%, -0,6% j.o.j. (september: -1,0% j.o.j.)
SPANJE
- bruto binnenlands product, derde kwartaal: 16,7%, -8,7% j.o.j. (tweede kwartaal: -17,8%, -21,5% j.o.j.)
- detailhandelsomzet(volume), september: -0,3%, -3,6% j.o.j. (augustus: -3,1% j.o.j.)
- consumentenprijsindex, oktober: 0,2%, -1,0% j.o.j. (september: -0,6% j.o.j.)
NEDERLAND
- producentenvertrouwen, oktober: -5,6 (september: -4,6)
- detailhandelsomzet(volume), september:-1,9%, 5,5% j.o.j. (augustus: 9,4% j.o.j.)
- inkoopmanagersindex industrie, oktober: publicatie op 2 november.
Agenda
02-11 | Verenigde Staten | bouwuitgaven | september |
inkoopmanagersindex industrie | oktober | ||
Nederland | inkoopmanagersindex industrie | oktober | |
03-11 | Verenigde Staten | industriële orders | september |
presidents- en congresverkiezingen | |||
04-11 | Verenigde Staten | handelsbalans | september |
inkoopmanagersindex dienstensector | oktober | ||
Eurozone | inkoopmanagersindex | oktober *) | |
producentenprijsindex | september | ||
Italië | inkoopmanagersindex | oktober | |
Spanje | inkoopmanagersindex | oktober | |
05-11 | Verenigde Staten | bijeenkomst Federal Reserve | |
Japan | inkoopmanagersindex | oktober *) | |
Eurozone | detailhandelsomzet | september | |
Duitsland | industriële orders | september | |
Nederland | consumentenprijsindex | oktober | |
06-11 | Verenigde Staten | werkgelegenheid | oktober |
werkloosheid | oktober | ||
uurlonen | oktober | ||
Duitsland | industriële productie | september | |
Frankrijk | handelsbalans | september | |
werkgelegenheid | 3e kwartaal | ||
Italië | detailhandelsomzet | september | |
*) herziening
Verwachtingen
De uitbraak van het coronavirus Covid-19 leidt dit jaar tot een mondiale recessie. Volgens het IMF zal de wereldeconomie dit jaar met 4,4% krimpen. In 2021 wordt een mondiale groei van ca. 5,2% verwacht. Het verloop van de pandemie is bepalend voor de economische ontwikkeling. In veel westerse landen is het aantal besmettingen in de afgelopen periode toegenomen, waardoor opnieuw beperkende maatregelen moesten worden genomen. Regels met betrekking tot afstand houden en hygiëne blijven daarbij van kracht. In sectoren als de horeca, het toerisme en de luchtvaart zal de activiteit nog lange tijd op een lager niveau blijven. Een volledig economisch herstel is pas mogelijk, indien er een vaccin of medicijn beschikbaar is.
De Amerikaanse economie zal in 2020 naar verwachting krimpen met ca. 4,8%. De afname van de bedrijvigheid is vooral het gevolg van een daling van de private consumptie en de private investeringen in vaste activa. In 2021 wordt een gematigde economische groei van 3,4 % verwacht. De inflatie neemt licht af van 1,4% in 2019 naar 1,3% dit jaar. In 2021 loopt de inflatie weer wat op naar ruim 2%.
Binnen de eurozone zijn vooral Italië en Spanje zwaar getroffen door de uitbraak van het coronavirus. De economie van deze landen zal sterk krimpen, ook doordat de budgettaire maatregelen van de overheden geringer zijn dan in Duitsland en Nederland. In de eurozone als geheel verwachten we een daling van het bbp met ca. 7,9%. De private consumptie, de investeringen en de buitenlandse handel nemen sterk af. In 2021 verwachten we een gematigd economisch herstel. Het bbp zal in de regio als geheel met ca. 4,1 % groeien. De inflatie daalt van 1,2% in 2019 naar 0,4% dit jaar. De daling van de geldontwaarding hangt vooral samen met lagere energieprijzen. In 2021 loopt de geldontwaarding iets op naar 1,0%. De Nederlandse economie krimpt met ongeveer 4,8%. In 2021 wordt een gematigd herstel van de conjunctuur verwacht. Het bbp zal volgend jaar met 2,0% toenemen. De inflatie blijft in 2021 naar verwachting stabiel op 1,5 procent.
Economische groei | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
Verenigde Staten | 2,9 | 2,3 | -4,8 | 3,4 |
China | 6,8 | 6,2 | 2,3 | 6,5 |
Japan | 0,3 | 0,7 | -6,0 | 0,7 |
Eurozone |
1,9 |
1,2 |
-7,9 |
4,1 |
Duitsland | 1,5 | 0,6 | -5,3 | 2,9 |
Frankrijk | 1,7 | 1,3 | -9,1 | 5,4 |
Italië | 0,8 | 0,3 | -10,3 | 3,0 |
Spanje | 2,4 | 2,0 | -11,1 | 4,5 |
Nederland | 2,4 | 1,7 | -4,8 | 2,0 |
Inflatie *) | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
Verenigde Staten | 2,1 | 1,4 | 1,3 | 2,1 |
China | 2,1 | 2,9 | 2,5 | 2,0 |
Japan | 1,0 | 0,5 | 0,2 | 1,0 |
Eurozone | 1,8 | 1,2 | 0,4 | 1,0 |
Duitsland | 1,9 | 1,4 | 0,5 | 1,1 |
Frankrijk | 2,1 | 1,3 | 0,5 | 0,8 |
Italië | 1,2 | 0,6 | 0,2 | 1,0 |
Spanje | 1,7 | 0,8 | -0,5 | 0,3 |
Nederland | 1,6 | 2,7 | 1,5 | 1,5 |
*) o.b.v. de consumptiedeflator (Verenigde Staten), de consumptieprijsindex (China en Japan) resp. de geharmoniseerde consumentenprijsindex (eurozone en eurolanden).
Rentevisie
De ECB blijft in de komende twaalf maanden een ruim monetair beleid voeren. De lange rentetarieven blijven op een zeer laag niveau.
Actueel |
Over een jaar |
||
forward rate | prognose BNG Bank | ||
3 maanden interbancair |
-0,52 |
-0,55 |
-0,40 |
Staat 10 jaar | -0,51 | -0,44 | -0,30 |
Yieldcurve
Om de week bieden wij u een actueel beeld van de ontwikkelingen op de financiële markten, de economische groei, inflatie, werkloosheid en rente in de voornaamste landen en regio’s.
Economisch Beeld verscheen van 2003 tot en met 2023